3 d - Translate

#tattooideas

image
3 d - Translate

#tattooideas

image
3 d - Translate

#tattooideas

image
3 d - Translate

#tattooideas

imageimage
+8

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image

အာကာသလေ့လာသူ တစ်ယောက်အဖို့ ညနက်နက်ရဲ့ကောင်းကင်ပြင်ကို ကြည့်လိုက်မိတယ်ဆိုရင် လင်းလက်တောက်ပနေမယ့် ကြယ်တစ်လုံးဟာမိတ်ဆွေရဲ့စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားပါလိမ့်မယ် ။
အဆိုပါ ကြယ်ကတော့ Sirius လို့ခေါ်တဲ့ ခွေးကြယ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ညနက်ကောင်းကင်ရဲ့ အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့လည်း Astronomer တွေကြားမှာ သိကြပါတယ်။ ဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံးကြယ်လို့ ငယ်ငယ်က ကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။တကယ်တမ်းဓူဝံကြယ်က အလင်းလက်ဆုံး ကြယ် top 40 ထဲမှာတောင်မပါပါဘူး။Sirius ကသာ လက်ရှိကောင်းကင်ရဲ့ကျွန်တော်တို့မြင်ရမယ့် အလင်းဆုံးကြယ်ဖြစ်ပါတယ်။
အခုမှလေ့လာချင်တဲ့ သူတွေအဖို့ Sirius ကြယ်ကိုရှာတွေ့ဖို့ အရင်ဆုံးမောင်ရင်ဆိုင်းထမ်းကြယ် orion constellation ကို ရှာရပါလိမ့်မယ် orion belt လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်စင်စုတွေရဲ့အောက်ကို မျဉ်းဖြောင့်လေးအတိုင်းဆင်းပြီး ညာဘက်ကြည့်လိုက်ရင် Sirius ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။
Sirius ကြယ်ဟာ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ် ၈.၂ အကွာမှာတည်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့အနီးစပ်ဆုံး stellar system ကြယ်စင်အဖွဲ့အစည်း ငါးခုထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
Sirius ကြယ်လ်ို့လူပြောများကြပေမယ့် တကယ်က သူက Sirius A နဲ့ Sirius B ဆိုပြီး ကြယ်နှစ်လုံးပါဝင်နေတဲ့ Binary stellar system ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မြင်နေရတဲ့ကြယ်က Sirius A ဖြစ်ပါတယ်။
သူကကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေနဲ့ယှဉ်ရင်အရွယ်အစားနှစ်ဆရှိပြီး နေလိုပဲ main sequence star တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ နေထက် ၂၅ ဆလောက်ပိုပြီး luminosity များပါတယ်။
Sirius B ကြယ်ကတော့ 7500 မိုင် အချင်းလောက်သာရှိတဲ့ white dwarf ကြယ်ဖြူပုဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်မလို့ သာမန်မျက်စိနဲ့သူ့ကိုမမြင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ပုံမှန်ထက် အားကောင်းတဲ့တယ်လီစကုတ်တွေနဲ့ဆိုရင်တော့ မြင်ရနိုင်ပါတယ်။
Sirius B ဟာ White dwarf ကြယ်ဖြူပုဆိုတဲ့အတိုင်းသူကသေဆုံးပြီးသားကြယ်စင်တစ်ခုရဲ့ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့အရွယ်အစားလောက်ပဲရှိပါတယ် ။ဒါကြောင့်မလို့ Sirius A ထက်အများကြီးသေးနေရတာပါ။သေးပေမယ့် သူ့ရဲ့အလေးချိန်က ကျွန်တော်တို့ နေနဲ့သိပ်မကွာပါဘူး။ White dwarf ကြယ်တွေက blackhole နဲ့ neutron star တွေပြီးရင် စကြာဝဠာထဲမှာ အလေးဆုံးအရာတွေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
Sirius A နဲ့ Sirius B ကြယ်နှစ်လုံးဟာ တစ်စင်းနဲ့တစ်စင်း အပြန်အလှန်နှစ် 50 ကိုတစ်ခါအချင်းချင်းလည်ပတ်နေကြပါတယ်။သူတို့နှစ်ယောက်အကွာအဝေးကတော့ မိုင် သန်း ၁၀၀၀ နဲ့ သန်း ၃၃၀၀၀ ကြားမှာရှိပါတယ်။ကမ္ဘာနဲ့သိပ်မဝေးတဲ့နေရာမှာရှိတာမို့အလင်းလက်ဆုံးဖြစ်နေတာပါ။တစ်ခြားကြယ်တွေက ကမ္ဘာနားကို ပိုကပ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ကအလင်းလက်ဆုံးဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်ပါတော့မယ်။ ဥပမာ နောက်အနှစ် 210000 လောက်မှာ Vega ကြယ်က ကမ္ဘာနဲ့နီးနီးလာမှာမို့ အဲ့အခါမှာ ညကောင်းကင်မှာ အလင်းဆုံးဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
Sirius B ဟာ ကျွန်တော်တို့ ပထမဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ white dwarf တစ်စင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၈၆၁ ခုနှစ်မှာ Sirius A ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ Sirius ကြယ်က wobble motion နဲ့ရွေ့နေတာသတိထားမိပါတယ်။ဒီလို wobble ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ အနားမှာ gravity များတဲ့ မမြင်ရသေးတဲ့ကြယ်တစ်ခုရှိနေတာကြောင့်ဆိုတာတွက်ဆမိခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်နှစ်အကြာမှာ Sirius A ရဲ့ wobble motion ဖြစ်နေရခြင်း လက်သည် ဒီကြယ်စင်ဖြစ်တဲ့ Sirius B ကိုအားကောင်းတဲ့ telescope ပေါ်လာတာကြောင့်ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Sirius ကြယ်ကိုလေ့လာကြတာဟာ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေလက်ထက်ကတည်းကရှိတဲ့ လူသားတွေရဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ပြည်မှာနှစ်စဉ် July လရောက်တိုင်း Sirius ကြယ်ဟာ နေမထွက်ခင် အရင်ဆုံးပေါ်လာတတ်တဲ့ ကြယ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို Heliacal rising လို့လည်းခေါ်ပြီးအီဂျစ်လူမျိုးတွေအတွက်အလေးထားကြတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။Sirius ကိုခွေးကြယ်လို့ခေါ်ကြတာဟာ orion constellation ရဲ့ ဒဏ္ဏာရီအတိုင်းမုဆိုးကြီး Orion ရဲ့ အမဲလိုက်ခွေး canis major ထဲက ကြယ်စင်တစ်လုံးမလို့လည်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
Sirius A star ကြယ်ဟာ နောက်နှစ်ပေါင်း သန်း၁၀၀၀ခန့် အကြာမှာ main sequence ကြယ်အဖြစ်ကနေ Red giant ကြယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲ့ကနေ Sirius B လို white dwarf အဖြစ်ကို ရောက်ရှိသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ဒီလိုနဲ့ Sirius ကြယ်စင်စုအဖွဲ့ဟာ White dwarf binary star နှစ်လုံးပါတဲ့ ကြယ်စင်စုအဝေးအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

image