Leo (2023)
=========
IMDb Rating – 7.1/10
နောက်ဆုံးအသစ်ထွက်ရှိလာပြီး တောင်းဆိုမှုများနေတဲ့ Animation ကား
ကောင်းလေးတစ်ကားကို တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါပြီ။ ဒီဇာတ်ကားမှာတော့
လီယိုဆိုတဲ့ ကျောင်းမွေးတိကလေးက အဓိက ဇာတ်ဆောင်အနေနဲ့ ပါဝင်
ထားပါတယ်။
လီယိုဆိုတဲ့ ဖွတ်ကြီးနဲ့ စကွစ်တယ်ဆိုတဲ့ လိပ်ကြီးတိုက အလယ်တန်းကျောင်း
တစ်ခုမှာ ကလေးတွေအတွက် သင်ထောက်ကူအနေနဲ့ မွေးထားတဲ့ တိကလေး
တွေပါ။ ငါးတန်းအခန်းကို ကြီးစိုးထားကြပြီး ခေတ်အဆက်ဆက်က ကလေး
တွေမျိုးစုံနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့သူတွေပေါ့။ တစ်ရက်မှာတော့ လီယိုတစ်ယောက်
သူ့ရဲ့သက်တမ်းက တစ်နှစ်ပဲ ကျန်တော့တဲ့အကြောင်းကို မမျှော်လင့်ဘဲ သိခဲ့
လိုက်ရတယ်။
မွေးကတည်းက ဖန်ကန်ထဲမှာပဲ နေလာခဲ့ရတဲ့သူ့အဖို ပြင်ပကမ္ဘာကြီးနဲ့ ထိတွေ့
ဆက်ဆံသွားချင်တာ သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံးဆန္ဒပါပဲ။ ဒီလိုနဲ့ အခန်းထဲက စရိုက်မျိုးစုံနဲ့
ကလေးတွေဆီကနေ ကပ်ပြီး ပြင်ပကမ္ဘာကို ရောက်ဖို ကြိုးစားပါတော့တယ်။
မနိုင်စိန်ငါးတန်းကလေးတွေနဲ့ အဘိုးကြီးလီယိုတို ဘယ်လိုတွေနှစ်ပါးသွားကြမလဲ၊
သူ့ရဲ့နောက်ဆုံးဆန္ဒလေး ပြည့်ဝသွားနိုင်မလား ဆိုတာကိုတော့ ကိုယ်တိုင်ပဲ ခံစား
ကြည့်လိုက်ရအောင်ပါ။ Child psychology အကြောင်းကိုလည်း သီချင်းလေး
တွေနဲ့ တင်ဆက်ပေးသွားတာမို ခံစားမှုရသအစုံအလင်ပေးနိုင်မဲ့ ဇာတ်လမ်းကောင်း
တစ်ပုဒ်လိုပဲ ဆိုချင်ပါတယ်။

ဇာတ်ကားလင့်
https://t.me/c/2186686827/266

Channel Join ရန်လင့်
https://t.me/+snaCVmemMMBhNDRl

Tangled:Before even after 2017ကားလေးကတော့ အရင် Tangled ကားလေးရဲ့ အဆက်လိုပြောရမှာပါပဲ။
မာသာ ဂေါ်သယ် လက်ထဲကနေ လွတ်မြောက်လာခဲ့ပြီး မင်းသမီးတစ်ပါးအနေနဲ့ပြန်လည်ရောက်ရှိလာတဲ့
ရက်ပန်ဇယ် ရဲ့အကြောင်းလေးကို တင်ပြထားတာပါ။လွတ်လွတ်လပ်လပ်ပေါ့ပေါ့ပါးပါး နေတတ်တဲ့
ရက်ပန်ဇယ် တစ်ယောက် မင်းသမီး တစ်ပါးအနေနဲ့ နန်းတွင်းအစဉ်အလာတွေကို လိုက်နာဖိုလိုလာခဲ့ပါတယ်။
တစ်နေ့တော့ နန်းတွင်းထဲကနေ တိတ်တိတ်လေး ခိုးထွက်လာခဲ့ပြီး တွေ့ကြုံရတဲ့ adventure တွေကို
ရိုက်ပြထားတာမို ပျင်းဖိုမကောင်းတာတော့ အာမခံလိုရပါတယ်။
ချစ်ရတဲ့ ယူဂျင်းရယ်၊သစ္စာရှိ မြင်းကြီးရယ်၊အထိန်းတော်ကြီးရယ်၊
ထူးဆန်းတဲ့မှော်ကျောက်တုံးနဲ့တွေ့ပြီးပြန်ရှည်လာတဲ့(ကျနော်တိုလဲ ချစ်တဲ့:P) ဆံပင်ရှည်ကြီးရယ်။
2D Animation ကောင်းကောင်းရယ်။ကြည့်ဖိုတန်ပါတယ်လိုပဲပြောပါရစေ

Tangled:Before even after (2017)

ဇာတ်ကားလင့်
https://t.me/c/2186686827/267

Channel Join ရန်လင့်
https://t.me/+snaCVmemMMBhNDRl

အချုပ်အားဖြင့် နေ စက်ဝန်းများ တက်ကြွလာသည်က အနာဂတ်အတွက် အန္တရာယ်များနှင့်အတူ လူသားများအတွက် အကျိုးရှိနိုင်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုပါ ပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။ “နေ လှုပ်ရှားမှု ပိုများလာသည်နှင့်အမျှ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ လေထုထဲသို့ ပိုမိုပူလာပြီး စွမ်းအင်မြင့်မားလာမည်” ဟု Adams ကဆိုသည်။ “လေထုမှာ အပူနှင့် စွမ်းအင်များ ပိုများလာသောအခါ၊ ၎င်းသည် တဖြည်းဖြည်းကျယ်ပြန့်လာမည်။ ထိုလေထုကျယ်လာခြင်းကြောင့် ပရိုတွန်များသည် ထဲသို့ဝင်ရောက်လာပြီး နောက်ဆုံးမှာ ပြန်ထွက်ခွာသွားကြမည်” ဟုလည်း ရှင်းပြသည်။
မကြာသေးမီကရောက်ရှိခဲ့တဲ့ နေစက်ဝန်း အမြင့်ဆုံးအခြေအနေ တစ်ခုသည် ထိုသို့သောလေထုချဲ့ထွင်မှုကို ဖြစ်စေသည်ဟု Adams ကဖော်ပြခဲ့တယ်။ ထို့နောက် အမျိုးသား သမုဒ္ဒရာနှင့် လေထု စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ (NOAA) ၏ ဂြိုလ်တု ၁၅ နှင့် ၁၈ တို့မှ ပရိုတွန်အရေအတွက် (သိပ်သည်းဆ) တွင် လျော့ကျမှုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
သတင်းကောင်းကတော့
နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း ၂၅ သည် မကြာမီတွင်အားနည်းလာတော့မည်ဖြစ်သဖြင့်၊ နေအဝင်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များသည် မကြာမီ ပြန်လည်သိပ်သည်းလာမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ၁၀၀ နှစ်တစ်ကြိမ်ဖြစ်သော Gleissberg စက်ဝန်းကြောင့် နေသည် ယခင် ဆယ်စုနှစ်လေးခုထက် ပိုမိုတက်ကြွလာမည်ဟု ရေရှည်ခန့်မှန်းချက်များက ဖော်ပြသည်။ ရေရှည်မှာ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုသည် ပိုမိုပူလာနိုင်ပြီး၊ ထိုအပူပေါ်တွင် စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များ ပိုမိုများပြားလာနိုင်သည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အီလက်ထရွန်နစ် ကိရိယာများကို တိုက်စားပြီး ချွတ်ယွင်းမှုများ ဖြစ်စေသည့် အားနည်းသော ဓာတ်ရောင်ခြည်များ ကျရောက်နိုင်သောကြောင့် ယခုကဲ့သလို့ ပရိုတွန်အားနည်းခြင်းဟာ အာကာသတွင် လှည့်ပတ်နေသော ဂြိုဟ်တုများအတွက် သတင်းကောင်း ဖြစ်ပါသည်။ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးများအတွက်လည်း ဓာတ်ရောင်ခြည်လျော့နည်းလာခြင်းသည် ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သဖြင့် အာကာသခရီးသွားမှုအတွက် ကျန်းမာရေးလုံခြုံမှု ပိုမိုရှိလာမည်ဖြစ်သည်။
ချွတ်ယွင်းချက်တစ်ချက်ကတော့ နေ မုန်တိုင်းများသည် ပို၍အဖြစ်များလာပြီး ပိုမိုဆိုးရွားလာဖွယ်ရှိသည်။ ထိုသို့သော နေရောင်ခြည်မုန်တိုင်းများသည် ဂြိုဟ်တုပတ်လမ်းကြောင်းများကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျက်စီး‌‌‌‌စေနိုင်သည်။ CME သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဓာတ်ငွေ့များ ထူထပ်လာ သောအခါတွင် လေထု၏ အပူလျှင်မြန်စွာမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာမြေနိမ့်ပိုင်းရှိ ဂြိုလ်တုများကို အလိုလိုအနိမ့်သို့ ဆွဲသွားစေပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ပတ်လမ်းအမြင့်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ မျက်နှာပြင်သို့ပြန်ကျခြင်း သို့မဟုတ် တုန့်ပြန်ကြိုးပမ်းမှုမအောင်မြင်လျှင် မစ်ရှင်အဆုံးသတ်ရခြင်းကဲ့သို့သော အန္တရာယ်များဖြစ်နိုင်သည်။
ဥပမာအားဖြင့် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် မေလတွင် ထိုကဲ့သို့ အားပြင်းသော နေရောင်ခြည် မုန်တိုင်းတစ်ခုသည် ကမ္ဘာကိုတိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုသို့သောထိခိုက်မှုကြောင့် ဂြိုလ်တုအများအပြား ပတ်လမ်းနေရာ ရွှေ့ပြောင်းရခြင်း၊ အော်ပရေတာများက တတ်နိုင်သမျှမြင့်မားသည့် ပတ်လမ်းသို့ ပြန်လှန်တွန်းပေးရခြင်းများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အတွင်း ဂြိုလ်တုများကို ဂရုတစိုက်တွက်ချက်ရန် အချိန်မရှိသောကြောင့် ဂြိုဟ်တုအချင်းချင်းပတ်လမ်းထဲမှာ တိုက်မိမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေ ထူးထူးခြားခြား မြင့်မားခဲ့သည်ဟု သုတေသီများက ပြောကြသည်။
Adams ကလည်း ဤအကြောင်းအရာအပေါ်တွင် သတိပေးသဘောထားဖြင့်—
“ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ နေစက်ဝန်း လှုပ်ရှားမှု ပိုမိုဖြစ်ပွားမှာကို စိုးရိမ်တာက သေချာပါတယ် ။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀ က Gleissberg စက်ဝန်းအားအမြင့်ဆုံးဖြစ်နေချိန်ကနေစပြီး ယနေ့ခေတ်အချိန်အတွင်းမှာ တိုးတက်လာတဲ့ နည်းပညာတွေအရ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ ဓာတ်အားလိုင်းတွေ ကို ကျွန်တော်တို့ တည်ဆောက်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။” ဟု ဆိုသည်။ ဒီအတွက်ကြောင့် ယခု နှစ် ၄၀ အကြာ နောက်ထပ် Gleissberg စက်ဝန်းအား အမြင့်ဆုံး ရောက်လာတဲ့ ကာလမှာ ထို အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်းတွေ စနစ်တွေ အတွက် အန္တရာယ် များလာနိုင်ခြေရှိနေပါတယ်။ ထိုသို့ဖြစ်ပေမယ့်လည်း “အားလုံးက မဆိုးပါဘူး။ တကယ်တော့ အာကာသရာသီဥတု ငြိမ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပတ်ဝန်းကျင်ဟာ ပိုလုံခြုံတယ်” ဟု ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

#end

အချုပ်အားဖြင့် နေ စက်ဝန်းများ တက်ကြွလာသည်က အနာဂတ်အတွက် အန္တရာယ်များနှင့်အတူ လူသားများအတွက် အကျိုးရှိနိုင်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုပါ ပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။ “နေ လှုပ်ရှားမှု ပိုများလာသည်နှင့်အမျှ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ လေထုထဲသို့ ပိုမိုပူလာပြီး စွမ်းအင်မြင့်မားလာမည်” ဟု Adams ကဆိုသည်။ “လေထုမှာ အပူနှင့် စွမ်းအင်များ ပိုများလာသောအခါ၊ ၎င်းသည် တဖြည်းဖြည်းကျယ်ပြန့်လာမည်။ ထိုလေထုကျယ်လာခြင်းကြောင့် ပရိုတွန်များသည် ထဲသို့ဝင်ရောက်လာပြီး နောက်ဆုံးမှာ ပြန်ထွက်ခွာသွားကြမည်” ဟုလည်း ရှင်းပြသည်။
မကြာသေးမီကရောက်ရှိခဲ့တဲ့ နေစက်ဝန်း အမြင့်ဆုံးအခြေအနေ တစ်ခုသည် ထိုသို့သောလေထုချဲ့ထွင်မှုကို ဖြစ်စေသည်ဟု Adams ကဖော်ပြခဲ့တယ်။ ထို့နောက် အမျိုးသား သမုဒ္ဒရာနှင့် လေထု စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ (NOAA) ၏ ဂြိုလ်တု ၁၅ နှင့် ၁၈ တို့မှ ပရိုတွန်အရေအတွက် (သိပ်သည်းဆ) တွင် လျော့ကျမှုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
သတင်းကောင်းကတော့
နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း ၂၅ သည် မကြာမီတွင်အားနည်းလာတော့မည်ဖြစ်သဖြင့်၊ နေအဝင်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များသည် မကြာမီ ပြန်လည်သိပ်သည်းလာမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ၁၀၀ နှစ်တစ်ကြိမ်ဖြစ်သော Gleissberg စက်ဝန်းကြောင့် နေသည် ယခင် ဆယ်စုနှစ်လေးခုထက် ပိုမိုတက်ကြွလာမည်ဟု ရေရှည်ခန့်မှန်းချက်များက ဖော်ပြသည်။ ရေရှည်မှာ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုသည် ပိုမိုပူလာနိုင်ပြီး၊ ထိုအပူပေါ်တွင် စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များ ပိုမိုများပြားလာနိုင်သည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အီလက်ထရွန်နစ် ကိရိယာများကို တိုက်စားပြီး ချွတ်ယွင်းမှုများ ဖြစ်စေသည့် အားနည်းသော ဓာတ်ရောင်ခြည်များ ကျရောက်နိုင်သောကြောင့် ယခုကဲ့သလို့ ပရိုတွန်အားနည်းခြင်းဟာ အာကာသတွင် လှည့်ပတ်နေသော ဂြိုဟ်တုများအတွက် သတင်းကောင်း ဖြစ်ပါသည်။ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးများအတွက်လည်း ဓာတ်ရောင်ခြည်လျော့နည်းလာခြင်းသည် ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သဖြင့် အာကာသခရီးသွားမှုအတွက် ကျန်းမာရေးလုံခြုံမှု ပိုမိုရှိလာမည်ဖြစ်သည်။
ချွတ်ယွင်းချက်တစ်ချက်ကတော့ နေ မုန်တိုင်းများသည် ပို၍အဖြစ်များလာပြီး ပိုမိုဆိုးရွားလာဖွယ်ရှိသည်။ ထိုသို့သော နေရောင်ခြည်မုန်တိုင်းများသည် ဂြိုဟ်တုပတ်လမ်းကြောင်းများကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျက်စီး‌‌‌‌စေနိုင်သည်။ CME သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဓာတ်ငွေ့များ ထူထပ်လာ သောအခါတွင် လေထု၏ အပူလျှင်မြန်စွာမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာမြေနိမ့်ပိုင်းရှိ ဂြိုလ်တုများကို အလိုလိုအနိမ့်သို့ ဆွဲသွားစေပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ပတ်လမ်းအမြင့်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ မျက်နှာပြင်သို့ပြန်ကျခြင်း သို့မဟုတ် တုန့်ပြန်ကြိုးပမ်းမှုမအောင်မြင်လျှင် မစ်ရှင်အဆုံးသတ်ရခြင်းကဲ့သို့သော အန္တရာယ်များဖြစ်နိုင်သည်။
ဥပမာအားဖြင့် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် မေလတွင် ထိုကဲ့သို့ အားပြင်းသော နေရောင်ခြည် မုန်တိုင်းတစ်ခုသည် ကမ္ဘာကိုတိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုသို့သောထိခိုက်မှုကြောင့် ဂြိုလ်တုအများအပြား ပတ်လမ်းနေရာ ရွှေ့ပြောင်းရခြင်း၊ အော်ပရေတာများက တတ်နိုင်သမျှမြင့်မားသည့် ပတ်လမ်းသို့ ပြန်လှန်တွန်းပေးရခြင်းများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အတွင်း ဂြိုလ်တုများကို ဂရုတစိုက်တွက်ချက်ရန် အချိန်မရှိသောကြောင့် ဂြိုဟ်တုအချင်းချင်းပတ်လမ်းထဲမှာ တိုက်မိမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေ ထူးထူးခြားခြား မြင့်မားခဲ့သည်ဟု သုတေသီများက ပြောကြသည်။
Adams ကလည်း ဤအကြောင်းအရာအပေါ်တွင် သတိပေးသဘောထားဖြင့်—
“ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ နေစက်ဝန်း လှုပ်ရှားမှု ပိုမိုဖြစ်ပွားမှာကို စိုးရိမ်တာက သေချာပါတယ် ။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀ က Gleissberg စက်ဝန်းအားအမြင့်ဆုံးဖြစ်နေချိန်ကနေစပြီး ယနေ့ခေတ်အချိန်အတွင်းမှာ တိုးတက်လာတဲ့ နည်းပညာတွေအရ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ ဓာတ်အားလိုင်းတွေ ကို ကျွန်တော်တို့ တည်ဆောက်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။” ဟု ဆိုသည်။ ဒီအတွက်ကြောင့် ယခု နှစ် ၄၀ အကြာ နောက်ထပ် Gleissberg စက်ဝန်းအား အမြင့်ဆုံး ရောက်လာတဲ့ ကာလမှာ ထို အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်းတွေ စနစ်တွေ အတွက် အန္တရာယ် များလာနိုင်ခြေရှိနေပါတယ်။ ထိုသို့ဖြစ်ပေမယ့်လည်း “အားလုံးက မဆိုးပါဘူး။ တကယ်တော့ အာကာသရာသီဥတု ငြိမ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပတ်ဝန်းကျင်ဟာ ပိုလုံခြုံတယ်” ဟု ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

#end

အချုပ်အားဖြင့် နေ စက်ဝန်းများ တက်ကြွလာသည်က အနာဂတ်အတွက် အန္တရာယ်များနှင့်အတူ လူသားများအတွက် အကျိုးရှိနိုင်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုပါ ပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။ “နေ လှုပ်ရှားမှု ပိုများလာသည်နှင့်အမျှ၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ လေထုထဲသို့ ပိုမိုပူလာပြီး စွမ်းအင်မြင့်မားလာမည်” ဟု Adams ကဆိုသည်။ “လေထုမှာ အပူနှင့် စွမ်းအင်များ ပိုများလာသောအခါ၊ ၎င်းသည် တဖြည်းဖြည်းကျယ်ပြန့်လာမည်။ ထိုလေထုကျယ်လာခြင်းကြောင့် ပရိုတွန်များသည် ထဲသို့ဝင်ရောက်လာပြီး နောက်ဆုံးမှာ ပြန်ထွက်ခွာသွားကြမည်” ဟုလည်း ရှင်းပြသည်။
မကြာသေးမီကရောက်ရှိခဲ့တဲ့ နေစက်ဝန်း အမြင့်ဆုံးအခြေအနေ တစ်ခုသည် ထိုသို့သောလေထုချဲ့ထွင်မှုကို ဖြစ်စေသည်ဟု Adams ကဖော်ပြခဲ့တယ်။ ထို့နောက် အမျိုးသား သမုဒ္ဒရာနှင့် လေထု စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ (NOAA) ၏ ဂြိုလ်တု ၁၅ နှင့် ၁၈ တို့မှ ပရိုတွန်အရေအတွက် (သိပ်သည်းဆ) တွင် လျော့ကျမှုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
သတင်းကောင်းကတော့
နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း ၂၅ သည် မကြာမီတွင်အားနည်းလာတော့မည်ဖြစ်သဖြင့်၊ နေအဝင်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များသည် မကြာမီ ပြန်လည်သိပ်သည်းလာမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ၁၀၀ နှစ်တစ်ကြိမ်ဖြစ်သော Gleissberg စက်ဝန်းကြောင့် နေသည် ယခင် ဆယ်စုနှစ်လေးခုထက် ပိုမိုတက်ကြွလာမည်ဟု ရေရှည်ခန့်မှန်းချက်များက ဖော်ပြသည်။ ရေရှည်မှာ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုသည် ပိုမိုပူလာနိုင်ပြီး၊ ထိုအပူပေါ်တွင် စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များ ပိုမိုများပြားလာနိုင်သည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အီလက်ထရွန်နစ် ကိရိယာများကို တိုက်စားပြီး ချွတ်ယွင်းမှုများ ဖြစ်စေသည့် အားနည်းသော ဓာတ်ရောင်ခြည်များ ကျရောက်နိုင်သောကြောင့် ယခုကဲ့သလို့ ပရိုတွန်အားနည်းခြင်းဟာ အာကာသတွင် လှည့်ပတ်နေသော ဂြိုဟ်တုများအတွက် သတင်းကောင်း ဖြစ်ပါသည်။ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာအာကာသစခန်းရှိ အာကာသယာဉ်မှူးများအတွက်လည်း ဓာတ်ရောင်ခြည်လျော့နည်းလာခြင်းသည် ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သဖြင့် အာကာသခရီးသွားမှုအတွက် ကျန်းမာရေးလုံခြုံမှု ပိုမိုရှိလာမည်ဖြစ်သည်။
ချွတ်ယွင်းချက်တစ်ချက်ကတော့ နေ မုန်တိုင်းများသည် ပို၍အဖြစ်များလာပြီး ပိုမိုဆိုးရွားလာဖွယ်ရှိသည်။ ထိုသို့သော နေရောင်ခြည်မုန်တိုင်းများသည် ဂြိုဟ်တုပတ်လမ်းကြောင်းများကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ပျက်စီး‌‌‌‌စေနိုင်သည်။ CME သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဓာတ်ငွေ့များ ထူထပ်လာ သောအခါတွင် လေထု၏ အပူလျှင်မြန်စွာမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာမြေနိမ့်ပိုင်းရှိ ဂြိုလ်တုများကို အလိုလိုအနိမ့်သို့ ဆွဲသွားစေပြီး၊ ရလဒ်အနေဖြင့် ပတ်လမ်းအမြင့်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ မျက်နှာပြင်သို့ပြန်ကျခြင်း သို့မဟုတ် တုန့်ပြန်ကြိုးပမ်းမှုမအောင်မြင်လျှင် မစ်ရှင်အဆုံးသတ်ရခြင်းကဲ့သို့သော အန္တရာယ်များဖြစ်နိုင်သည်။
ဥပမာအားဖြင့် လွန်ခဲ့သည့်နှစ် မေလတွင် ထိုကဲ့သို့ အားပြင်းသော နေရောင်ခြည် မုန်တိုင်းတစ်ခုသည် ကမ္ဘာကိုတိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုသို့သောထိခိုက်မှုကြောင့် ဂြိုလ်တုအများအပြား ပတ်လမ်းနေရာ ရွှေ့ပြောင်းရခြင်း၊ အော်ပရေတာများက တတ်နိုင်သမျှမြင့်မားသည့် ပတ်လမ်းသို့ ပြန်လှန်တွန်းပေးရခြင်းများ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အတွင်း ဂြိုလ်တုများကို ဂရုတစိုက်တွက်ချက်ရန် အချိန်မရှိသောကြောင့် ဂြိုဟ်တုအချင်းချင်းပတ်လမ်းထဲမှာ တိုက်မိမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေ ထူးထူးခြားခြား မြင့်မားခဲ့သည်ဟု သုတေသီများက ပြောကြသည်။
Adams ကလည်း ဤအကြောင်းအရာအပေါ်တွင် သတိပေးသဘောထားဖြင့်—
“ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ နေစက်ဝန်း လှုပ်ရှားမှု ပိုမိုဖြစ်ပွားမှာကို စိုးရိမ်တာက သေချာပါတယ် ။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀ က Gleissberg စက်ဝန်းအားအမြင့်ဆုံးဖြစ်နေချိန်ကနေစပြီး ယနေ့ခေတ်အချိန်အတွင်းမှာ တိုးတက်လာတဲ့ နည်းပညာတွေအရ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ ဓာတ်အားလိုင်းတွေ ကို ကျွန်တော်တို့ တည်ဆောက်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။” ဟု ဆိုသည်။ ဒီအတွက်ကြောင့် ယခု နှစ် ၄၀ အကြာ နောက်ထပ် Gleissberg စက်ဝန်းအား အမြင့်ဆုံး ရောက်လာတဲ့ ကာလမှာ ထို အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်းတွေ စနစ်တွေ အတွက် အန္တရာယ် များလာနိုင်ခြေရှိနေပါတယ်။ ထိုသို့ဖြစ်ပေမယ့်လည်း “အားလုံးက မဆိုးပါဘူး။ တကယ်တော့ အာကာသရာသီဥတု ငြိမ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပတ်ဝန်းကျင်ဟာ ပိုလုံခြုံတယ်” ဟု ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

#end

အနာဂတ် ဆယ်စုနှစ်အတွင်းမှာ အာကာသရာသီဥတု ပိုပြီးပြင်းထန်လာနိုင်ပြီး နေမီးတောက်တွေနဲ့ နေ ပေါက်ကွဲမှုတွေဟာ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ နည်းပညာစနစ်တွေကို သက်ရောက်လာနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဂြိုလ်တုများ၊ ဓာတ်အားလိုင်းများလို အထိခိုက်လွယ်တဲ့နည်းပညာတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ အချို့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကတော့ အံ့အားသင့်ဖွယ်ကောင်းအောင် အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်တာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
မှတ်တမ်း စတင်ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကနေစလို့ ၂၅ ကြိမ်မြောက် နေစက်ဝန်း (Solar Cycle 25th) ဟာ မကြာသေးခင်ကမှပဲ အထွတ်အထိပ်ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်တာကြောင့် လစဉ် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေမီးတောက်နဲ့ နေပေါက်ကွဲမှုအရေအတွက်တွေကတော့ တဖြည်းဖြည်းနည်းလာနေပါပြီ။
ဒါပေမဲ့ လတ်တလော လေ့လာမှုတစ်ခုကတော့ နောက်လာမဲ့ နေစက်ဝန်း ၄ ခုမှာ ပိုပြီးပြင်းထန်တဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်းပြသခဲ့ပါတယ်။ အီလက်ထရောနစ် နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ နည်းပညာတွေအပေါ် များစွာမှီခိုနေရတဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ဒီလိုအခြေအနေက သတိပေးချက်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ လေ့လာမှုတွေအရတော့ လူသိနည်းသေးတဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်စဉ် တစ်ခုရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် မှာရှိတဲ့ အာကာသ ဟင်းလင်းပြင်နေရာက လူသားတွေအတွက် ပိုအန္တရာယ် နည်းလာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
Colorado၊ Boulder မှာရှိတဲ့ National Center for Atmospheric Research (NCAR) ရဲ့ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကတော့ မကြာသေးခင်က အနာဂတ်အာကာသရာသီဥတုကို ခန့်မှန်းဖို့အတွက် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်းက ဂြိုလ်တုတွေက စုဆောင်းထားတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့စူးစမ်းခဲ့တာကတော့ နေရောင်ခြည်ကနေ ထွက်လာတဲ့ စွမ်းအင်ပြည့်သော ပရိုတွန်များ (protons) အကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အဲ့ဒီအမှုန်တွေဟာ ကမ္ဘာရဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းအတွင်း Van Allen ခါးပတ်တွေထဲမှာ ပိတ်မိနေကြတယ်။
အချက်အလက်တွေက ပြတာကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ပရိုတွန်အမှုန်များရဲ့ သိပ်သည်းဆအထွတ်အထိပ်ကို ရောက်သွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ နေရောင်ခြည်လှုပ်ရှားမှု တိုးလာတာနဲ့အမျှ အမှုန်တန်ဖိုးတွေ ပြန်ကျလာခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကနေပြီး သုတေသီတွေရဲ့ ခန့်မှန်းချက်ကတော့ နေရောင်ခြည်အပြောင်းအလဲမှာ လူသိနည်းတဲ့ ရှည်လျားတဲ့ စက်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Gleissberg Cycle ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒီစက်ဝန်းဟာ သက်တမ်းအနေနဲ့ ၁၀၀ နှစ်လောက်ကြာတတ်ပြီး၊ နေစက်ဝန်းတစ်ခုစီရဲ့ အားပြင်းထန်ခြင်း အားနည်းပါးခြင်း တို့ကို ထိန်းညှိပေးနေတယ်လို့ ယူဆထားပါတယ်။
နေစက်ဝန်းများ လှုပ်ရှားမှု တက်ကြွလာသည်နှင့်အမျှ နေ၏သံလိုက်စက်ကွင်းသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာပြီး နေအစက်အပြောက်များ (အလွန်ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းများထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်လာသော ယာယီနေရာများ) ၊ နေမီးတောက်များနှင့် ပူနွေးသော ပလာစမာများ ထုတ်လွှတ်ခြင်း (Coronal Mass Ejections – CMEs) စတဲ့ ပြဿနာများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် နေ၏ မျက်နှာပြင်အပေါ်မှာ ထူထပ်ပြီး လိမ်သွယ်နေတဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းလိုင်းတွေ ပေါက်ကွဲပြီး ပြန်လည်ချိတ်ဆက်တဲ့အခါမှာ မီးတောက်ဖြစ်ခြင်းနှင့် CMEs ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းတို့ကို တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
CMEs များသည် ကမ္ဘာမြေ၏ သံလိုက်စက်ကွင်းထဲသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသော အားသွင်းမှုန်များ (energetic particles) အတွက် အဓိကရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စဉ်ဆက်မပြတ်စူးစမ်းလေ့လာမှုများအရ နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း တက်ကြွလာသည့်အခါမှာ ပရိုတွန်အဆင့် (သိပ်သည်းဆ) တက်မလာဘဲ နည်းလာနိုင်ကြောင်း ပြသနေသည်။
Adams က ပြောသည်မှာ “နေရောင်ခြည် လှုပ်ရှားမှုမြင့်လာသည်အခါ၊ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုထဲသို့ ပိုမိုများပြားသော စွမ်းအင်နှင့်အပူများဝင်ရောက်လာပြီး လေထုကျယ်ပြန့်လာသည်။ ထိုလေထုအတွင်းသို့ ဝင်လာသော ပရိုတွန်များသည် ထိုအပူကြောင့် အားနည်းသွားကာ နောက်ဆုံးတွင် ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မည်” ဟု ဆိုပါသည်။

#ဆက်ရန်

အနာဂတ် ဆယ်စုနှစ်အတွင်းမှာ အာကာသရာသီဥတု ပိုပြီးပြင်းထန်လာနိုင်ပြီး နေမီးတောက်တွေနဲ့ နေ ပေါက်ကွဲမှုတွေဟာ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ နည်းပညာစနစ်တွေကို သက်ရောက်လာနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဂြိုလ်တုများ၊ ဓာတ်အားလိုင်းများလို အထိခိုက်လွယ်တဲ့နည်းပညာတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ အချို့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကတော့ အံ့အားသင့်ဖွယ်ကောင်းအောင် အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်တာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
မှတ်တမ်း စတင်ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကနေစလို့ ၂၅ ကြိမ်မြောက် နေစက်ဝန်း (Solar Cycle 25th) ဟာ မကြာသေးခင်ကမှပဲ အထွတ်အထိပ်ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်တာကြောင့် လစဉ် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေမီးတောက်နဲ့ နေပေါက်ကွဲမှုအရေအတွက်တွေကတော့ တဖြည်းဖြည်းနည်းလာနေပါပြီ။
ဒါပေမဲ့ လတ်တလော လေ့လာမှုတစ်ခုကတော့ နောက်လာမဲ့ နေစက်ဝန်း ၄ ခုမှာ ပိုပြီးပြင်းထန်တဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်းပြသခဲ့ပါတယ်။ အီလက်ထရောနစ် နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ နည်းပညာတွေအပေါ် များစွာမှီခိုနေရတဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ဒီလိုအခြေအနေက သတိပေးချက်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ လေ့လာမှုတွေအရတော့ လူသိနည်းသေးတဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်စဉ် တစ်ခုရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် မှာရှိတဲ့ အာကာသ ဟင်းလင်းပြင်နေရာက လူသားတွေအတွက် ပိုအန္တရာယ် နည်းလာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
Colorado၊ Boulder မှာရှိတဲ့ National Center for Atmospheric Research (NCAR) ရဲ့ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကတော့ မကြာသေးခင်က အနာဂတ်အာကာသရာသီဥတုကို ခန့်မှန်းဖို့အတွက် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်းက ဂြိုလ်တုတွေက စုဆောင်းထားတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့စူးစမ်းခဲ့တာကတော့ နေရောင်ခြည်ကနေ ထွက်လာတဲ့ စွမ်းအင်ပြည့်သော ပရိုတွန်များ (protons) အကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အဲ့ဒီအမှုန်တွေဟာ ကမ္ဘာရဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းအတွင်း Van Allen ခါးပတ်တွေထဲမှာ ပိတ်မိနေကြတယ်။
အချက်အလက်တွေက ပြတာကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ပရိုတွန်အမှုန်များရဲ့ သိပ်သည်းဆအထွတ်အထိပ်ကို ရောက်သွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ နေရောင်ခြည်လှုပ်ရှားမှု တိုးလာတာနဲ့အမျှ အမှုန်တန်ဖိုးတွေ ပြန်ကျလာခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကနေပြီး သုတေသီတွေရဲ့ ခန့်မှန်းချက်ကတော့ နေရောင်ခြည်အပြောင်းအလဲမှာ လူသိနည်းတဲ့ ရှည်လျားတဲ့ စက်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Gleissberg Cycle ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒီစက်ဝန်းဟာ သက်တမ်းအနေနဲ့ ၁၀၀ နှစ်လောက်ကြာတတ်ပြီး၊ နေစက်ဝန်းတစ်ခုစီရဲ့ အားပြင်းထန်ခြင်း အားနည်းပါးခြင်း တို့ကို ထိန်းညှိပေးနေတယ်လို့ ယူဆထားပါတယ်။
နေစက်ဝန်းများ လှုပ်ရှားမှု တက်ကြွလာသည်နှင့်အမျှ နေ၏သံလိုက်စက်ကွင်းသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာပြီး နေအစက်အပြောက်များ (အလွန်ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းများထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်လာသော ယာယီနေရာများ) ၊ နေမီးတောက်များနှင့် ပူနွေးသော ပလာစမာများ ထုတ်လွှတ်ခြင်း (Coronal Mass Ejections – CMEs) စတဲ့ ပြဿနာများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် နေ၏ မျက်နှာပြင်အပေါ်မှာ ထူထပ်ပြီး လိမ်သွယ်နေတဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းလိုင်းတွေ ပေါက်ကွဲပြီး ပြန်လည်ချိတ်ဆက်တဲ့အခါမှာ မီးတောက်ဖြစ်ခြင်းနှင့် CMEs ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းတို့ကို တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
CMEs များသည် ကမ္ဘာမြေ၏ သံလိုက်စက်ကွင်းထဲသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသော အားသွင်းမှုန်များ (energetic particles) အတွက် အဓိကရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စဉ်ဆက်မပြတ်စူးစမ်းလေ့လာမှုများအရ နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း တက်ကြွလာသည့်အခါမှာ ပရိုတွန်အဆင့် (သိပ်သည်းဆ) တက်မလာဘဲ နည်းလာနိုင်ကြောင်း ပြသနေသည်။
Adams က ပြောသည်မှာ “နေရောင်ခြည် လှုပ်ရှားမှုမြင့်လာသည်အခါ၊ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုထဲသို့ ပိုမိုများပြားသော စွမ်းအင်နှင့်အပူများဝင်ရောက်လာပြီး လေထုကျယ်ပြန့်လာသည်။ ထိုလေထုအတွင်းသို့ ဝင်လာသော ပရိုတွန်များသည် ထိုအပူကြောင့် အားနည်းသွားကာ နောက်ဆုံးတွင် ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မည်” ဟု ဆိုပါသည်။

#ဆက်ရန်

အနာဂတ် ဆယ်စုနှစ်အတွင်းမှာ အာကာသရာသီဥတု ပိုပြီးပြင်းထန်လာနိုင်ပြီး နေမီးတောက်တွေနဲ့ နေ ပေါက်ကွဲမှုတွေဟာ ဂြိုလ်တုတွေနဲ့ နည်းပညာစနစ်တွေကို သက်ရောက်လာနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဂြိုလ်တုများ၊ ဓာတ်အားလိုင်းများလို အထိခိုက်လွယ်တဲ့နည်းပညာတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ အချို့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကတော့ အံ့အားသင့်ဖွယ်ကောင်းအောင် အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်တာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
မှတ်တမ်း စတင်ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကနေစလို့ ၂၅ ကြိမ်မြောက် နေစက်ဝန်း (Solar Cycle 25th) ဟာ မကြာသေးခင်ကမှပဲ အထွတ်အထိပ်ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်တာကြောင့် လစဉ် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေမီးတောက်နဲ့ နေပေါက်ကွဲမှုအရေအတွက်တွေကတော့ တဖြည်းဖြည်းနည်းလာနေပါပြီ။
ဒါပေမဲ့ လတ်တလော လေ့လာမှုတစ်ခုကတော့ နောက်လာမဲ့ နေစက်ဝန်း ၄ ခုမှာ ပိုပြီးပြင်းထန်တဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်းပြသခဲ့ပါတယ်။ အီလက်ထရောနစ် နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ နည်းပညာတွေအပေါ် များစွာမှီခိုနေရတဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ဒီလိုအခြေအနေက သတိပေးချက်တစ်ခုဖြစ်နိုင်ပေမယ့်၊ လေ့လာမှုတွေအရတော့ လူသိနည်းသေးတဲ့ အာကာသရာသီဥတု ဖြစ်စဉ် တစ်ခုရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် မှာရှိတဲ့ အာကာသ ဟင်းလင်းပြင်နေရာက လူသားတွေအတွက် ပိုအန္တရာယ် နည်းလာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
Colorado၊ Boulder မှာရှိတဲ့ National Center for Atmospheric Research (NCAR) ရဲ့ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကတော့ မကြာသေးခင်က အနာဂတ်အာကာသရာသီဥတုကို ခန့်မှန်းဖို့အတွက် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်းက ဂြိုလ်တုတွေက စုဆောင်းထားတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့စူးစမ်းခဲ့တာကတော့ နေရောင်ခြည်ကနေ ထွက်လာတဲ့ စွမ်းအင်ပြည့်သော ပရိုတွန်များ (protons) အကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အဲ့ဒီအမှုန်တွေဟာ ကမ္ဘာရဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းအတွင်း Van Allen ခါးပတ်တွေထဲမှာ ပိတ်မိနေကြတယ်။
အချက်အလက်တွေက ပြတာကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ပရိုတွန်အမှုန်များရဲ့ သိပ်သည်းဆအထွတ်အထိပ်ကို ရောက်သွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ နေရောင်ခြည်လှုပ်ရှားမှု တိုးလာတာနဲ့အမျှ အမှုန်တန်ဖိုးတွေ ပြန်ကျလာခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်ကနေပြီး သုတေသီတွေရဲ့ ခန့်မှန်းချက်ကတော့ နေရောင်ခြည်အပြောင်းအလဲမှာ လူသိနည်းတဲ့ ရှည်လျားတဲ့ စက်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Gleissberg Cycle ပါဝင်နေတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒီစက်ဝန်းဟာ သက်တမ်းအနေနဲ့ ၁၀၀ နှစ်လောက်ကြာတတ်ပြီး၊ နေစက်ဝန်းတစ်ခုစီရဲ့ အားပြင်းထန်ခြင်း အားနည်းပါးခြင်း တို့ကို ထိန်းညှိပေးနေတယ်လို့ ယူဆထားပါတယ်။
နေစက်ဝန်းများ လှုပ်ရှားမှု တက်ကြွလာသည်နှင့်အမျှ နေ၏သံလိုက်စက်ကွင်းသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာပြီး နေအစက်အပြောက်များ (အလွန်ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းများထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်လာသော ယာယီနေရာများ) ၊ နေမီးတောက်များနှင့် ပူနွေးသော ပလာစမာများ ထုတ်လွှတ်ခြင်း (Coronal Mass Ejections – CMEs) စတဲ့ ပြဿနာများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် နေ၏ မျက်နှာပြင်အပေါ်မှာ ထူထပ်ပြီး လိမ်သွယ်နေတဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းလိုင်းတွေ ပေါက်ကွဲပြီး ပြန်လည်ချိတ်ဆက်တဲ့အခါမှာ မီးတောက်ဖြစ်ခြင်းနှင့် CMEs ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းတို့ကို တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
CMEs များသည် ကမ္ဘာမြေ၏ သံလိုက်စက်ကွင်းထဲသို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာသော အားသွင်းမှုန်များ (energetic particles) အတွက် အဓိကရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စဉ်ဆက်မပြတ်စူးစမ်းလေ့လာမှုများအရ နေရောင်ခြည်စက်ဝန်း တက်ကြွလာသည့်အခါမှာ ပရိုတွန်အဆင့် (သိပ်သည်းဆ) တက်မလာဘဲ နည်းလာနိုင်ကြောင်း ပြသနေသည်။
Adams က ပြောသည်မှာ “နေရောင်ခြည် လှုပ်ရှားမှုမြင့်လာသည်အခါ၊ ကမ္ဘာ၏အထက်လေထုထဲသို့ ပိုမိုများပြားသော စွမ်းအင်နှင့်အပူများဝင်ရောက်လာပြီး လေထုကျယ်ပြန့်လာသည်။ ထိုလေထုအတွင်းသို့ ဝင်လာသော ပရိုတွန်များသည် ထိုအပူကြောင့် အားနည်းသွားကာ နောက်ဆုံးတွင် ပျောက်ကွယ်သွားလိမ့်မည်” ဟု ဆိုပါသည်။

#ဆက်ရန်

Hu*ta*ng N*ya*wa  (2024)

အာဝင်နာတိုမိသားစုဟာ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့အမေရယ်၊ အလုပ်မရှိအကိုင်မရှိ လောင်းကစားသမားအစ်ကိုရယ်၊ လူမမယ်အရွယ်သားလေးရယ်‌ကြောင့် အာဝင်နာရဲ့ဝင်ငွေတစ်ခုတည်းနဲ့ ဘယ်လိုမှမလောက်ငှပဲ အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာပေါ့။ အာဝင်နာကိုယ်တိုင်ကလည်း စိတ်ကယောင်ခြောက်ချားမှုတွေကြောင့် စိတ်ရောဂါကုဆရာဝန်နဲ့ ကုသနေရသူဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုနဲ့တစ်ရက်မှာတော့ မိခင်ဖြစ်သူရဲ့မိတ်ဆွေဟောင်းဆိုသူ ရောက်ရှိလာပြီး ပါတိတ်စက်ရုံမှာအလုပ်လုပ်ဖို လာရောက်ကမ်းလှမ်းတဲ့အခါမှာတော့ မိခင်ဖြစ်သူက အာဝင်နာကို ငွေမျက်နှာတစ်ခုတည်းကြည့်ပြီး ထည့်ပေးလိုက်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီပါတိတ်စက်ရုံဟာ Google map မှာတောင် ရှာမတွေ့နိုင်တဲ့  ဝေးလံခေါင်သီတဲ့အရပ်မှာရှိပြီး ထူးဆန်းတဲ့စည်းကမ်းချက်တွေရှိတဲ့ ထူးဆန်းတဲ့စက်ရုံကြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစက်ရုံကိုရောက်ရှိသွားတဲ့ အာဝင်နာရဲ့ကံကြမ္မာကိုတော့ ဘယ်အရာကအဆုံးအဖြတ်ပေးသွားမလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကြည့်ရှုရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဇာတ်ကားက ဒီနေ့မှအသစ်စက်စက်ထွက်ရှိထားတဲ့ အင်ဒိုသရဲကားဖြစ်ပြီး Horror vibe အပြည့်အဝရစေတဲ့ ကားကောင်းလေးတစ်ကားဖြစ်တာမို အားလုံးကြည့်ရှုစေချင်လို အရင်ဦးအောင် ဘာသာပြန်တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်နော်။

Curve (2015)

===========

အခုမိတ်ဆက်ပေးချင်တဲ့ ဇာတ်ကားလေးကတော့

horror/thriller ဇာတ်ကားကြိုက်သူတွေ ကြည့်သင့်တဲ့

ဇာတ်ကားတစ်ကားဖြစ်ပါတယ်။

လက်ထပ်ခါနီး သတိုသမီးလောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့

မယ်လိုရီဟာ လက်ထပ်ပွဲလုပ်မယ့် ဒန်ဗာမြိုကို

ဆန်ဖရန်စစ်စကိုမြိုကနေ တစ်ယောက်တည်း

ကားမောင်းလာခဲ့ပါတယ်။ မောင်းနေရင်းနဲ့

လမ်းခွဲတစ်ခုကိုရောက်တော့ ‌လင်ကိုစိတ်ကောက်နေတဲ့

မယ်လိုရီက လမ်းအတည့်ကမသွားပဲ တကွေ့တပတ်သွားဖို

ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါ‌တယ်။ လမ်းတစ်၀က်အရောက်မှာ

ကားက စက်ထိုးရပ်သွားပြီးတော့ အကူအညီတောင်းဖို

လူတွေမရှိတဲ့အပြင် ဖုန်းလိုင်းကပါမမိနေတဲ့အတွက်

ကြည့်ရှုခံစားပြီး လင်ကိုစိတ်ကောက်တာ ကောင်းလားမကောင်းလားဆိုတာ

ကိုယ်တိုင်ပဲ ကြည့်ရှု ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြပါခင်ဗျာ