ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ၂၀၀၉ ခုနှစ်က တပ်တွင်းပုန်ကန်မှုတစ်ခုအတွင်း လူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ရန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟာဆီနာက အမိန့်ပေးခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင် ပြောကြား

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်က နယူးယောက်တွင် အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနနှင့် ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟာဆီနာကို တွေ့ရစဉ်(Photo: AFP)
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၀၉ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တပ်တွင်းပုန်ကန်မှုတစ်ခုအတွင်း ဒါဇင်နှင့်ချီသည့် စစ်တပ်ထိပ်သီး အရာရှိများအပါအဝင် လူအစုလိုက်အပြုံ လိုက်သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာဆီနာက သတ်ဖြတ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်က နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရိုင်ဖယ်တပ်ရင်း (BDR) မှ စစ်သားများသည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်က ဒါကာမြို့ တော်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည့် နှစ်ရက်ကြာ ပုန်ကန်မှုအတွင်း စစ်တပ်အရာရှိများအပါအဝင် လူ ၇၄ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ဟာဆီနာအာဏာရလာပြီးနောက် သီတင်းပတ်အနည်းငယ်သာ သက်တမ်းရှိသေးသည့် ၎င်းင်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းစေခဲ့သည်။
နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ကော်မရှင်၏အစီရင်ခံစာတွင် ထိုအချိန်က ဟာဆီနာဦးဆောင်ခဲ့သည့် Awami League အစိုးရအဖွဲ့သည် တပ်တွင်းပုန်ကန်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်ပတ်သက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဖက်ဇ်လီ နျူအာတာပို့ရှ်သည် ထိုအချိန်က ဟာဆီနာ၏ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် သတ်ဖြတ်မှုများပြုလုပ်ရန် ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကော်မရှင်အကြီးအကဲ ဖက်ဇ် လာ ရာမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကူညီပါရစေဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း ပြည်သူများက အားကိုးရသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်ကောင်းများ ဖြစ်စေရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်း ယာယီသမ္မတ ပြောကြား

မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကူညီပါရစေဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း ပြည်သူများက အားကိုးရသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်ကောင်းများ ဖြစ်စေရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်းယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ပြောကြားသည်။
ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းတွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်၊ ရဲအရာရှိလေ့ကျင့်ရေး ကျောင်း(ဇီးပင်ကြီး)ရှိ နည်းပြအရာရှိများနှင့် သင်တန်းသား၊ သင်တန်းသူများအား တွေ့ဆုံအမှာစကား ပြောကြားရာတွင် ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က အထက်ပါအတိုင်း ထည့်သွင်းပြောကြား ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် အလေ့အကျင့်ကောင်းများရရှိစေရေး သင်တန်းကျောင်းများမှစတင်၍ အခြေခံမှအစ လေ့ကျင့်ဆောင်ရွက်၍ ယုံကြည်ချက်၊ ခံယူချက်ကောင်းများရှိသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များဖြစ်စေရေး လေ့ကျင့်ဆောင်ရွက်ပေးသွားရန်လိုကြောင်း၊ ကူညီပါရစေဆိုသည့် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း ပြည်သူများက အားကိုးရသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်ကောင်းများဖြစ်စေရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် သွားကြရန်လိုကြောင်း၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးချင်း၏ အတွေးအခေါ်များ ကောင်းမွန်တိုးတက်စေရေး စာအုပ်စာပေများကိုလည်း ဖတ်ရှုလေ့လာနေရန်လိုကြောင်း ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ပြောကြားသည်။

KBZMS နှင့် InterRisk Asia တို့ပူးပေါင်းကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ငလျင်အန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ရေး ခိုင်မာအားကောင်းစေရန်ဆွေးနွေး

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငလျင်အန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ရေးကို ခိုင်မာ အားကောင်းစေရန်အတွက် KBZMS General Insurance နှင့် InterRisk Asia (Thailand)တို့ပူးပေါင်း၍ “Earthquake Risk Management & Business Continuity in Myanmar Seminar”ကို ယနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်က ရန်ကုန်မြို့ရှိ Chatrium ဟိုတယ်တွင်ကျင်းပခဲ့သည်။
နိုင်ငံတကာနှင့် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဂျပန်နိုင်ငံစီးပွားရေးအဖွဲ့ဝင်များက ငလျင်အန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ မြန်မာ–ဂျပန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး "Collaborating for Continuity: Lessons from the Mandalay Earthquake"ခေါင်းစဉ်ဖြင့်လည်း ActionAid International ၏ Country Director၊ FIN Myanmar ဥက္ကဋ္ဌ၊ Myanmar-Bangladesh Chamber of Commerce ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ Mr. Shihab Uddin Ahamad တို့ကဦးဆောင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင် KBZMS ၏ CEO ဦးလူမွန်အောင်မှ မန္တလေးငလျင်ကြီးကြောင့် မိသားစုများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် စနစ်များအားလုံး၌ အရေးကြီးသောလိုအပ်ချက်များရှိနေကာ နိုင်ငံအနှံ့အသိပညာမြှင့်တင်ရန်၊ ဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာများအတွက် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပိုမိုအားကောင်းရန်လိုအပ်သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် STATEMENT Architecture + Design တည်ထောင်သူနှင့် ကျောင်းအုပ်ကြီး Myanmar Green Building Society ဥက္ကဋ္ဌဒေါ်ချောကလျာမှလည်း ဘေးအန္တရာယ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှုသည် အထူးသဖြင့် ကျေးလက်ဒေသရှိ အိမ်ထောင်စုတိုင်းထံရောက်ရှိရန်လိုအပ်မှု၊ ဒေသခံဆောက်လုပ်ရေးသမားများကိုလေ့ကျင့်ပေးရန်၊ ရိုးရှင်းသောကျေးလက်ဆောက်လုပ်ရေးလမ်းညွှန်ချက်များရေးဆွဲရန်နှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံရေးသည် ဝင်ငွေပေါ်မူတည်မနေစေရေးအတွက် အတိုးနှုန်းသက်သာသော ချေးငွေများနှင့် ထောက်ပံ့မှုများကဲ့သို့သော ငွေကြေးဆိုင်ရာ အထောက်အကူများပံ့ပိုးပေးရန်ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့အတူ ActionAid International ၏ Partnership and Program ဦးဆောင်သူ Mr.Lafir Mohammad က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ရန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း၊ ခိုင်မာသောပံ့ပိုးမှုများ၊ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနှင့် အရေးပေါ်ဝန်ဆောင်မှုများပြုလုပ်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍအားကောင်းလာစေရန် တိုက်တွန်းဆွေးနွေးခဲ့သည်။
InterRisk Asia (Thailand)မှတာဝန်ရှိသူများမှလည်း မတူညီသောရှုထောင့်မှစဉ်းစားရန်၊ ပိုမိုတိကျသေချာစွာ စီစဉ်ရန်နှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများတစ်လျှောက် ပြင်ဆင်မှုများခိုင်မာအားကောင်းစေရန် အထောက်အကူပြုမည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငလျင်အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်ခြေပုံစံနှင့် အဓိကကာကွယ်တားဆီးရေးနည်းလမ်းများ၏ အနှစ်ချုပ်ကိုတင်ပြခဲ့သည်။
ထို့ပြင် ဆွေးနွေးပွဲသို့တက်ရောက်ခဲ့သော ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၊ ဘဏ္ဍာရေးကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာနမှ ဒု-ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ဦးသန့်ဇင်မှ နိုင်ငံတော်အဆင့်ပြင်ဆင်ထားရန်လိုအပ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရမည့်အချိန်သည် ယခုအချိန်ဖြစ်ပြီး ကြိုတင်ကာကွယ်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ၊ ပိုမိုခိုင်မာသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းလမ်းကြောင်းများနှင့် ကဏ္ဍအချင်းချင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

မြစ်ကြီးနားအကျဉ်းထောင်၌ ထောင်တွင်း ကောက်သစ်စားပွဲတောာ် ကျင်းပ

ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနာ အကျဉ်းထောင်၌ ယမန်နေ့ နိုဝင်ဘာ(၃၀)ရက်နေ့က ထောင်တွင်းကောက်သစ်စား ကျေးဇူးတော် ချီးမွှမ်းပွဲကို ကျင်းပပြလုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါ ပွဲကို YCC အကျဉ်းထောင်သာသနာက ဦးစီးကျင်းပပြီး ကချင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးခက်ထိန်နန်လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ကောက်သစ်စား ကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းပွဲကို အကျဉ်းထောင်တာဝန်ရှိသူများ၊ အကျဉ်းသား/အကျဉ်းသူများနှင့်အတူ အတူတကွစုပေါင်းပါဝင်ခွင့်ရသည့်အတွက် ကျေးဇူးအထူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ ကောင်းချီးမင်္ဂလာများ ပြည့်စုံစေပြီး ပျော်ရွှင်သော ဘဝများကို ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းနိုင်ကြရန်လည်း ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ထိုပြင် အကျဉ်းထောင်ရိုးရာကောက်သစ်စားကျေးဇူးတော်ချီးမွမ်းပွဲအတွက် အလှူငွေကျပ်သိန်း ၅၀ ကို ပေးအပ်လှူဒါန်းခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

တရုတ်များကို ရုရှားတွင် ရက်၃၀ ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့်ပြု

ခရီးသွားများ၊ စီးပွားရေးသမားများ၊ ပညာရှင်များ၊ အနုပညာရှင်များနှင့် အားကစားသမားများအပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံသား ခရီးသွားများစွာကို ရုရှားနိုင်ငံတွင် ရက်ပေါင်း ၃၀ အထိ ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ရောက်နေထိုင်ခွင့်ပြုသည့် အတည်ပြု ဒီကရီ အမိန့်တစ်ရပ်ကို သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က တနင်္လာနေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရုရှားတပ်များကို ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ စေလွှတ်ခြင်းမပြုမီ ရက်ပိုင်းအလိုက ပူတင်နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့သည် အကန့်အသတ်မဲ့ မဟာဗျူဟာမိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မော်စကိုသည် အနောက်တိုင်း၏ ပိတ်ဆို့မှုများဒ-ဏ်မှ သက်သာရာရစေရေးအတွက် ပေကျင်းထံမှ သွင်းကုန်များကို အကြီးအကျယ် အမှီပြုခဲ့ရသည်။
သူ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပေကျင်းက ရုရှားနိုင်ငံသား ခရီးသွားများစွာအတွက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဗီဇာကင်းလွတ် ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းကို ရေရှည်ထင်ဟပ်ကြောင်း ပူတင်၏ အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီး ရုရှား၏ စည်းမျဉ်းသစ်သည် ၂၀၂၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ အာဏာ သက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
စည်းမျဉ်းသစ်များသည် တရုတ်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၊ နှစ်ရှည် ကျောင်းသားများ သို့မဟုတ် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများမှ အလုပ်သမားများကို အကျူံးမဝင်ပေ။
သာမန်ရုရှားနိုင်ငံသား ပတ်စ်ပို့ ကိုင်ဆောင်သူများကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရက် ၃၀ ဗီဇာကင်းလွတ်နေထိုင်ခွင့်အစီအစဉ်ကို စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်‌နေ့မှစ၍ တစ်နှစ်ကြာ ပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက စက်တင်ဘာလအတွင်း ပြောကြားထားခဲ့သည်။

အရှေ့တောင်အာရှ၌ ရေဘေးသင့်သူ ၄ သန်းကျော်ရှိ၊ လူ ၆၀၀ကျော် ‌ေ-သဆုံး

အရှေ့တောင်အာရှသုံးနိုင်ငံတွင် မိုးသည်းထန်းစွာရွာသွန်းမှုများကြောင့် ရေကြီးရေလျှံကာ မြေပြို၍ ‌ေ-သဆုံးသူ ၆၀၀ ကျော်လာခဲ့ကြောင်း အရာရှိများက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများရှိ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ရေဘေးရှောင်များအတွက် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။
မလက္ကာရေလက်ကြားတွင် ရှားရှားပါးပါးဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အပူပိုင်းမုန်တိုင်းကြောင့် အဆိုပါသုံးနိုင်ငံတွင် မိုးသည်းထန်မှုနှင့် လေပြင်းတို-က်ခတ်မှုများသည် ရက်သတ္တပတ်ကြာဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပျ-က်စီးဆုံးရှုံးမှု ကြီးမားခဲ့သည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ‌ေ-သဆုံးသူ ၄၃၅ ဦး၊ ထိုင်းတွင် ၁၇၀ ဦးနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် သုံးဦးရှိခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။
အဆိုပါသုံးနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ရေဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် ရေများပြန်ကျနေပြီဖြစ်သည့်တိုင် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတာဝန်ရှိသူများသည် ရေဘေးသင့်ဒေသများစွာကို ရောက်ရှိနိုင်ရန် ကြိုးစားနေရဆဲဖြစ်သည်။
တရားဝင်စာရင်းဇယားများအရ ရေဘေးသင့်သူ ၄ သန်းကျော်ရှိနေရာတွင် ထိုင်းတောင်ပိုင်း၌ လူဦးရေ သုံးသန်းနီးပါးနှင့် အင်ဒိုနီးရှားအနောက်ပိုင်းတွင် ၁ ဒဿမ ၁ သန်းခန့်ရှိသည်။
သီးခြားဖြစ်ရပ်အနေဖြင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ရှိ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် ဆိုက်ကလုန်းမုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခဲ့၍ လူ ၁၅၃ ဦး ‌ေ-သဆုံးခဲ့ကာ ၁၉၁ ဦး ပျေ-ာက်ဆုံးလျက်ရှိကြောင်းနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် ရေဘေးသင့်သူ သန်းတစ်ဝက်ကျော်ရှိနေကြောင်း အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပိုင်း (၁) အတွက် ကြိုတင်မဲဆန္ဒပေးခြင်း ပထမနေ့ ကို ချင်းမိုင်မြို့၊ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံး တွင် ပြုလုပ်

ထိုင်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းခရိုင်များတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသော မြန်မာနိုင်ငံသားများ မဲပေးခွင့် မဆုံးရှုံးစေရေးအတွက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပိုင်း (၁) အတွက် ကြိုတင်မဲဆန္ဒပေးခြင်း ပထမနေ့ ကို ချင်းမိုင်မြို့၊ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံး တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ထိုသို့ကြိုတင်မဲပေးခြင်းကို ယနေ့ ကိုးနာရီခွဲမှ စတင်ကာ လေးနာရီခွဲအထိ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
ကြိုတင်မဲဆန္ဒပေးခြင်းအား ၁-၁၂-၂၀၂၅ ရက်မှ ၄-၁၂-၂၀၂၅ ရက်အထိ (၄)ရက်တိုင် မြန်မာ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံး၊ ချင်းမိုင်မြို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည်လည်း ဖြစ်သည်။
ထို့အတူ ဒီဇင်ဘာ ၆ရက်နှင့် ၇ ရက်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံး၌ ထိုင်းရောက်မြန်မာများ ကြိုတင်မဲပေးနိုင်မည် ဖြစ်ကာ ထိုသူတို့အနေဖြင့် သံရုံးကို လူကိုယ်တိုင်လာရောက်သည့်အခါ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်၊ မူရင်း/ မိတ္တူနှင့် နိုင်ငံကူရလက်မှတ် မူရင်းတို့ကိုလည်း ယူဆောင်လာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗန်ကောက်မြို့၊ မြန်မာသံရုံးက ဖော်ပြထားသည်။

ယခုနှစ်အတွင်း စစ်တွေမြို့နယ်က လုပ်ငန်း (၁၁၀)၌ ကောက်ယူခဲ့သည့် စစ်တမ်းအရ ကလေးလုပ်သား(၁၆)ဦးတွေ့ရှိ

၂၀၂၅-၂၀၂၆ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့တွင် လုပ်ငန်းကဏ္ဍ (၂) ခုနှင့် နမူနာလုပ်ငန်းပေါင်း (၁၁၀) ကို ကောက်ယူခဲ့သည် ကလေးလုပ်သားစစ်တမ်းအစီရင်ခံစာအရ ကလေးလုပ်သား (၁၆)ဦး တွေ့ရှိရပြီး (၃) ဦးသည် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲကြောင့် အန္တရာယ်ရှိသောလုပ်ငန်းခွင်တွင် လုပ်ကိုင်နေရသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း ပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သူရက ပြောသည်။
ယနေ့ ပြုလုပ်သည့် ရခိုင်ပြည်နယ် ကလေးအလုပ်သမားပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးရေးလုပ်ငန်းကော်မတီမှ ကြီးမှူးဖွင့်လှစ်သည့် အခြေခံစက်ချုပ်သင်တန်းဖွင့်ပွဲ၌ ပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သူရက အထက်ပါအတိုင်းပြောကြားခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
ယနေ့ကမ္ဘာတွင် ရာသီဉတုပြောင်းလဲမှုအကျိုးဆက်အဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်နှင့် ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများကြောင့် စားရေရိက္ခာရှားပါးလာခြင်း၊ လူမှုစီးပွားဘဝ အကြပ်အတည်းများနှင့် ရင်ဆိုင်လာရခြင်းကြောင့် ကလေးများအတွက် ပညာသင်ကြားရေးကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေပြီး ကလေးများကို အရွယ်မတိုင်ခင် လုပ်ငန်းခွင်သို့ ရောက်စေသည်ကိုတွေ့ရှိရမည် ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ထိုပြင် ကလေးအလုပ်သမားများ များပြားလာခြင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လူမှုရေးပြဿနာဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့စစ်တမ်းများအရ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု တစ်ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းမှာ ကလေးအလုပ်သမားအနည်းဆုံး ၈ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပေါ်စေကြောင်းလည်း ပြည်နယ်လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သူရက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ (ILO) ၏ ပြဌာန်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည့် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် အနိမ့်ဆုံးအသက်အရွယ်သတ်မှတ်ချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စိုက်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်ရေးကို ၂၀၂၀ ဇွန်လက သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် အဆိုပါပြဋ္ဌာန်းချက်ကို သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးသည့် ၁၇၈ မြောက်နိုင်ငံဖြစ်လာပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ်က UNICEF စာရင်းများအရ အသက် ၅ နှစ်မှ ၁၇ နှစ်အရွယ် ကလေးအလုပ်သမား ၉.၃ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ငန်း်ခွင်တွင် လုပ်ကိုင်နေရသော ကလေးအလုပ်သမားပေါင်း (၆) သိန်းကျော်ရှိကြောင်း လည်း သိရသည်။

နိုင်ငံခြားရေးပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် UNFPA ၏ မြန် မာနိုင်ငံဆိုင်ရာဌာနေကိုယ်စားလှယ်တို့တွေ့ဆုံ

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးသန်းဆွေနှင့် ကုလသမဂ္ဂလူဦးရေရန်ပုံငွေအဖွဲ့(UNFPA)၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာဌာနေကိုယ်စားလှယ် Mr. Jaime Nadal Roig တို့ ယနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နံနက်ပိုင်းကတွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။
တွေ့ဆုံစဉ် UNFPA ၏ မြန်မာနိုင်ငံတွင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော လုပ်ငန်းများနှင့် လုပ်ငန်းအစီအစဉ်များ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မည့်အခြေအနေတို့ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

နိုင်ငံသားတိုင်း နိုင်ငံကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်တာဝန်ရှိ၍ အခြေခံစစ်ပညာရပ်များကိုသင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေခြင်းဖြစ်

နိုင်ငံသားတိုင်း နိုင်ငံကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်တာဝန်ရှိ၍ အခြေခံစစ်ပညာရပ်များကိုသင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်မှ ယနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နံနက်ပိုင်းက မန္တလေးတိုင်း၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်၊ ဇီးပင်ကြီးရှိ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်(အထက်မြန်မာပြည်)အားကြည့်ရှုစစ်ဆေးစဥ်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတမှ ဝန်ကြီးဌာနအားလုံးရှိ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအားလုံး ပုံစံတကျဖြစ်စေရန် နိုင်ငံ့ဝန် ထမ်းတက္ကသိုလ်များကိုဖွင့်လှစ်သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေမှု၊ နိုင်ငံသားတိုင်း နိုင်ငံကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ရှိ၍ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန် အခြေခံစစ်ပညာရပ်များကိုသင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေမှုတို့ကို ပြောကြားခဲ့သည်။
" အခြေခံစစ်ပညာပညာရပ်တွေ ထည့်သွင်းသင်ကြားပေးတာကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့ အမိန့်နာခံတတ်မှု၊ စည်းကမ်းစနစ်တကျ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်တတ်မှု၊ အစုအဖွဲ့စနစ်နဲ့ စုစည်းညီညွတ်တဲ့‌စိတ်ဓာတ်နဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်တတ်တဲ့ အလေ့အကျင့်ကောင်းတွေရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်"ဟု ယာယီသမ္မတက ပြော သည်။
နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်များတွင် ရုံးလုပ်ငန်းစည်းမျဉ်း၊စည်းကမ်းများ အုပ်ချုပ်မှုလုပ်ငန်းလုပ်ငန်းများ စနစ်တကျဖြစ်စေရေးအတွက် အမှုထမ်းများ၊ အရာထမ်းများအား ဘာသာရပ်များအလိုက်သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးရာတွင် ထိရောက်သည့်သင်ကြားလေ့ကျင့်မှုများဖြစ်ရန်လိုပြီး ဝန်ထမ်းများစိတ်ဓာတ်စည်းကမ်း ကောင်းမွန်စေရေး၊ ပါတီနိုင်ငံရေးကင်းရှင်းသည့်ဝန်ထမ်းများ၊ နိုင်ငံကိုချစ်မြတ်နိုးသည့်စိတ်ရှိသည့် ဝန်ထမ်းကောင်းများဖြစ်အောင်လေ့ကျင့်ပေးရမည်ဟု ပြောသည်။
" သင်ကြားပေးတဲ့ဘာသာရပ်တွေ ထိရောက်အကျိုးရှိစေဖို့ဆောင်ရွက်ပေးရပါမယ်။ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွေကလည်း မိမိတို့နိုင်ငံနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွေဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဥပဒေနှင့်ပတ်သက်ရင် မိမိတို့ဟာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်လျှောက်လှမ်းနေတာကြောင့် ဥပဒေကိုသိရှိနားလည်ဖို့ အသက်(၁၈)နှစ်ပြည့်ပြီးသူတိုင်းအားလုံး ဥပဒေကိုသိရှိနားလည်ကြဖို့လိုတာကြောင့် အခြေခံပညာအဆင့်ကစပြီး ဥပဒေအသိပညာတွေကို သင်ကြားပေးနေပါတယ်"ဟု နိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတက ပြောသည်။
နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအားလုံးသည် အသက်(၁၈)နှစ်ပြည့်ပြီးသူများဖြစ်၍ ဥပဒေကိုသိရှိနားလည်ရန်လိုအပ်ပြီး သင်တန်းများဖွင့်လှစ်သင်ကြားရာ၌ ဥပဒေပညာရပ်များကိုထည့်သွင်းသင်ကြားပေးရမည်ဖြစ်ကာ ဝန်ကြီးဌာနများအားလုံး၊ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်အားလုံးရှိ ရုံးလုပ်ငန်းစည်းမျဉ်းများ စနစ်တကျရှိစေရေးအတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်မှစတင်ပြီး အခြေခံရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု နိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့နောက် နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်အတွင်း၊ ငလျင်ဒ-ဏ်ကြောင့်ထိခို-က်ပျ-က်စီးမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် နီလာခန်းမနှင့် မဟောသဓခန်းမ၊ ခတ္တာဆောင်ရှိ သင်တန်းသူအိပ်ဆောင်များအား ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့သည်။