Discover postsExplore captivating content and diverse perspectives on our Discover page. Uncover fresh ideas and engage in meaningful conversations
ထိုင်းရာဇဝင်မှာ ခြေရာပျောက်နေသော နိုင်ငံတည်ထောင်သူ နရဲစွမ်ဘုရင် ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ နှင့် သချိုင်းနေရာ ။
King Naresuan
ယိုးဒယားဘုရင်၏လဲလျောင်းရာဂူဗိ
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းတုံမြို့နယ်ဟွေလောင်းကျေးရွာရှိ စေတီတဆူအနီးတွင် ယိုးဒယားဘုရင်ဗြနရာဇ် (Phra Nsresuan) ၏သင်းချိုင်းဂူ ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုကြောင်း DVB ၂၀၁၉ တုန်းကသတင်းတပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည် ။
နောက်ဆုံးစာကြောင်းက
ကျနော့ကိုကြက်သီးမွေးညင်းထရလောက်အောင်စိတ်ကိုလှုပ်ရှားစေပါသည်။ ချက်ချင်းပင်သွားရောက်ကြည့်ချင်စိတ်တဖွားဖွားဖြစ်စေသည်။
တောင်ငူအင်ပါယာခေတ်က
ထင်ရှားတဲ့ယိုးဒယားမင်းတပါးဖြစ်သလို မြန်မာလက်အောက်ကတွန်းလှန်လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။
ကျနော်တို့တောင်ငူကိုလာရောက်တိုက်ခိုက်ကာ ကျုံးကိုစစ်တောင်းမြစ်ထဲသို့ဖောက်ထုတ်ခဲ့သဖြင့်"ယိုးဒယား"
ပေါက်ဟုသမိုင်းတွင်ေစခဲ့သော မင်းတပါးလည်းဖြစ်သည်။
1600 ပြည့်နှစ်တွင် တောင်ငူကိုနှစ်လကြာဝန်းရံတိုက်ခိုက်သော်လည်းတောင်ငူဘုရင်မင်းရဲသီဟသူနှင့်နတ်သျှင်နောင်နှင့်ညီတော်လေးပါးတို့ကအောင်မြင်စွာ
တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
1605 ခုနှစ်တွင် ဗြနရာဇ်သည် အင်းဝကိုတိုက်ခိုက်မည်ဟု တပ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်နှင့် ဇင်းမယ်ကြောင်ချီလာသည် ။ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းဟွေးအရပ်တွင် ကျည်မေနာကျရောက်၍ တဒင်္ဂ တခဏအတွင်းအနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝကိုဘုရင့်နောင်၏သားတော်အငယ်ညောင်ရမ်းမင်းကသိမးယူအခြေစိုက်ပြီး ရှမ်းပြည်နာ်မှ စော်ဘွားနယ်များကိုသိမ်းယူနေချိန်ဖြစ်သည်။ ဗြနရာဇ်သည်သိန္နီစော်ဘွားနှင့်ပူးပေါင်းပြီးအင်းဝကိုတိုက်ရန်သွားစဥ် ရုတ်တရက်ရောဂါဖြစ်ကာ(ယခုခေတ်အလိုအရငှက်ဖျားပိုးဦးနှောက်သို့ဝင်ခြင်း ? ) နတ်ရွာစံခြင်း ဖြစ်
သည်။
ဖရာ့နရေစွန်သည် ပိဿလောက်မြို့စားဆောင်ခွေ( စော်ဘွားသောင်ကျည် ) ၏သားတော်ဖြစ်သည်။ AD1555တွင်ဖွားသည်။ အမတော်ဗြသဝန်(ဆုပန်ကလျာဏီ) ညီတော်မှာ ဧကတိုဆရော့ တို့ဖြစ်သည်။
ဘုရင့်နောင်အယုဒ္ဓယကို 1564ခုနှစ် တွင်သိမ်းယူသည်။ယိုးဒယားဘုရင်မဟာချက္ကရဖတ်ကိုနန်းချကာဟံသာဝတီသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယိုးဒယားအိမ်ရှေ့
မင်းဗြမဟင်ကို.နန်းတင်ခဲ့သည်။ဟံသာဝတီရောက်ယိုးဒယားမင်းလည်းရဟန်းပြုကာအယုဒ္ဓယသို့ဘုရားဖူး
သွားလိုကြောင်းခွင့်တောင်း၍ခွင့်ပြုလိုက်သည်။
အယုဒ္ဓယသို့ရောက်လျှလူဝတ်လဲကာပုန်ကန်သဖြင့် 1570 တွင် ယိုးဒယားသို့ဒုတိယအကြိမ်စစ်ချီရပြန်သည်။ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်အောင်မြင်သည်။ထိုစစ်ပွဲတွင်ဘုရင့်နောင်ကိုအကူအညီပေးသောပစ္စနုလောက်မြို့စား ဆောင်ခွေကို ဘုရင့်နောင်က မဟာဓမ္မရာဇာဘွဲ့ဖြင့်ယိုးဒယားဘုရင်အဖြစ်နန်းတင်ခဲ့သည်။
ဆောင်ခွေ၏သား အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိ နရဲစွမ် ကိုဟံသာဝတီသို့ခေါ်
ဆောင်ကာမွေးစားသည်။မြန်မာမင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ယူရသည်။
မြန်မာစစ်ရေးဗျူဟာများကိုတတ်
ကျွမ်းသွားသဖြင့် နောင်အခါမြန်မာတို့တိုက်သမျှကိုတွန်းလှန်နိုင်ကာ သူ့ကိုမနိုင်တော့ပေ။
ဖရားနရဲစွမ် 15နှစ် ပြည့်သောအခါသူ့ဖခင်ကပြန်ခေါ်လိုသဖြင့်သမီးတော်ဆုပန်ကလျာကိုဆက်သကာ.သားတော်
ကိုပြန်ခေါ်ပြီးအိမ်ရှေ့မင်းခန့်သည်။
1581ခုနှစ်တွင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံ၍ သားတော်နန္ဒဘုရင်နန်းတက်သည်။နန်းတက်ကာစ တကြိမ်သာ ဟံသာဝတီသို့
လာရောက်ကန်တော့ပြီး.နောက်ပိုင်းတွင်ပုန်ကန်တော့သည်။
နန္ဒဘုရင်အကြိမ်ကြိမ်တိုက်သော်လည်းမအောင်မြင်ခဲ့။နောက်ဆုံးတကြိမ် အိမ်ရှေ့မဟာဥပရာဇာကိုယ်တိုင်ကျဆုဲးခဲ့ရသည်။
1599 တွင်ဟံသာဝတီကိုတောင်ငူဘုရင်နှင့်ရခိုင်မင်းရာဇာကြီးတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရာ.နန္ဒဘုရင်လက်နက်ချလိုက်ရသည်။
ထိုသတင်းကိုကြား၍ နရဲစွမ်က.ဟံသာဝတီကိုအပြင်းချီတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ထိုင်းရာဇဝင်တွင်တောင်ငူနှင့်ရခိုင်ကစစ်ကူတောင်း၍လာသည်ဟုဆိုသည်။
ဗြနရာဇ်ချီလာကြောင်းသိလျှင်တောင်ငူဘုရင်က ရခိုင်တပ်များကိုမြို့စောင့်ထားခဲ့ပြီး.နန္ဒဘုရင်ကိုခေါ်ဆောင်ကာ
တောင်ငူသို့ပြန်၍ခံစစ်ပြင်ဆင်သည်။
တောင်ငူမင်းမရှိလျှင်ရခိုင်တပ်များကဟံသာဝတီတမြို့လုံးကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်သည်။ဗြနရာဇ်.ဟံသာဝတီသို့ရောက်သောအခါတမြို့လုံးပြာပုံအတိသာကျန်သည်။
ထို့ကြောင့် တောင်ငူအထိချီတက်ကာနန္ဒဘုရင်ကိုတောင်းသည်။ နန္ဒဘုရင်ကိုဘုရားတစ်ဆူကဲ့သို့ကိုးကွယ်လို၍ဟုအကြောင်းပြေသာ်လည်းကလဲ့စားချေရန်သာဖြစ်သည်။
ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် မိုင်းတုံတွင်တာဝန်ကျနေသော ဆရာကန်မြဲချစ်မင်းဝေ နှင့်ချိတ်ဆက်မိပြီး အကူအညီ
တောင်းခဲ့ရာ.မိုင်းဖုန်းဆရာတော်တည်ခဲ့သောဘုရားနှင့် ဗြနရာဇ်အုတ်ဂူပုံကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ အုတ်ဂူကိုပြင်ဆင်မထားပဲဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုသာကြွေပြားခင်းထားသဖြင့်ရှေးမူမပျက်ထိန်းသိမ်းထားသည်ကိုကျေးဇူးတင်ရပါသည်။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးသောမင်းများသူရဲကောင်းများသည်လည်း
အနိစ္စသဘောကိုမလွန်ဆန်နိုင်ပါတကား။
အခြေအနေအေးချမ်းလျှင်.သွားရောက်လေ့လာချင်ပါသည်။
✍️သမိုင်းသုတေသီ ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြသောင်း ( အငြိမ်းစား တောင်ငူဆေးရုံအုပ်ကြီး )
*
မြန်မာရာဇဝင် တွင် ဗြနရာဇ် ဟူ၍
စာတင်ထားသော ဖရာ့နရေသဝရ
ခေါ် နရဲစွမ်
မြန်မာတို့ထံမှ လွတ်လမ်းရေးရရန် ကြွေးကျော်ပြီးနောက် မြေသို့ရေလောင်းနေသောဟန် ထုလုပ်ထားသည့် နရဲစွမ်ရုပ်တု၊ နရဲစွမ် တက္ကသိုလ် ( ပုံ ၁ )
Monument of King Naresuan the Great at Ang Thong Province ( ပုံ ၂ - ၄ )
ထိုင်းရာဇဝင်မှာ ခြေရာပျောက်နေသော နိုင်ငံတည်ထောင်သူ နရဲစွမ်ဘုရင် ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ နှင့် သချိုင်းနေရာ ။
King Naresuan
ယိုးဒယားဘုရင်၏လဲလျောင်းရာဂူဗိ
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းတုံမြို့နယ်ဟွေလောင်းကျေးရွာရှိ စေတီတဆူအနီးတွင် ယိုးဒယားဘုရင်ဗြနရာဇ် (Phra Nsresuan) ၏သင်းချိုင်းဂူ ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုကြောင်း DVB ၂၀၁၉ တုန်းကသတင်းတပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည် ။
နောက်ဆုံးစာကြောင်းက
ကျနော့ကိုကြက်သီးမွေးညင်းထရလောက်အောင်စိတ်ကိုလှုပ်ရှားစေပါသည်။ ချက်ချင်းပင်သွားရောက်ကြည့်ချင်စိတ်တဖွားဖွားဖြစ်စေသည်။
တောင်ငူအင်ပါယာခေတ်က
ထင်ရှားတဲ့ယိုးဒယားမင်းတပါးဖြစ်သလို မြန်မာလက်အောက်ကတွန်းလှန်လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။
ကျနော်တို့တောင်ငူကိုလာရောက်တိုက်ခိုက်ကာ ကျုံးကိုစစ်တောင်းမြစ်ထဲသို့ဖောက်ထုတ်ခဲ့သဖြင့်"ယိုးဒယား"
ပေါက်ဟုသမိုင်းတွင်ေစခဲ့သော မင်းတပါးလည်းဖြစ်သည်။
1600 ပြည့်နှစ်တွင် တောင်ငူကိုနှစ်လကြာဝန်းရံတိုက်ခိုက်သော်လည်းတောင်ငူဘုရင်မင်းရဲသီဟသူနှင့်နတ်သျှင်နောင်နှင့်ညီတော်လေးပါးတို့ကအောင်မြင်စွာ
တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
1605 ခုနှစ်တွင် ဗြနရာဇ်သည် အင်းဝကိုတိုက်ခိုက်မည်ဟု တပ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်နှင့် ဇင်းမယ်ကြောင်ချီလာသည် ။ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းဟွေးအရပ်တွင် ကျည်မေနာကျရောက်၍ တဒင်္ဂ တခဏအတွင်းအနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝကိုဘုရင့်နောင်၏သားတော်အငယ်ညောင်ရမ်းမင်းကသိမးယူအခြေစိုက်ပြီး ရှမ်းပြည်နာ်မှ စော်ဘွားနယ်များကိုသိမ်းယူနေချိန်ဖြစ်သည်။ ဗြနရာဇ်သည်သိန္နီစော်ဘွားနှင့်ပူးပေါင်းပြီးအင်းဝကိုတိုက်ရန်သွားစဥ် ရုတ်တရက်ရောဂါဖြစ်ကာ(ယခုခေတ်အလိုအရငှက်ဖျားပိုးဦးနှောက်သို့ဝင်ခြင်း ? ) နတ်ရွာစံခြင်း ဖြစ်
သည်။
ဖရာ့နရေစွန်သည် ပိဿလောက်မြို့စားဆောင်ခွေ( စော်ဘွားသောင်ကျည် ) ၏သားတော်ဖြစ်သည်။ AD1555တွင်ဖွားသည်။ အမတော်ဗြသဝန်(ဆုပန်ကလျာဏီ) ညီတော်မှာ ဧကတိုဆရော့ တို့ဖြစ်သည်။
ဘုရင့်နောင်အယုဒ္ဓယကို 1564ခုနှစ် တွင်သိမ်းယူသည်။ယိုးဒယားဘုရင်မဟာချက္ကရဖတ်ကိုနန်းချကာဟံသာဝတီသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယိုးဒယားအိမ်ရှေ့
မင်းဗြမဟင်ကို.နန်းတင်ခဲ့သည်။ဟံသာဝတီရောက်ယိုးဒယားမင်းလည်းရဟန်းပြုကာအယုဒ္ဓယသို့ဘုရားဖူး
သွားလိုကြောင်းခွင့်တောင်း၍ခွင့်ပြုလိုက်သည်။
အယုဒ္ဓယသို့ရောက်လျှလူဝတ်လဲကာပုန်ကန်သဖြင့် 1570 တွင် ယိုးဒယားသို့ဒုတိယအကြိမ်စစ်ချီရပြန်သည်။ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်အောင်မြင်သည်။ထိုစစ်ပွဲတွင်ဘုရင့်နောင်ကိုအကူအညီပေးသောပစ္စနုလောက်မြို့စား ဆောင်ခွေကို ဘုရင့်နောင်က မဟာဓမ္မရာဇာဘွဲ့ဖြင့်ယိုးဒယားဘုရင်အဖြစ်နန်းတင်ခဲ့သည်။
ဆောင်ခွေ၏သား အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိ နရဲစွမ် ကိုဟံသာဝတီသို့ခေါ်
ဆောင်ကာမွေးစားသည်။မြန်မာမင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ယူရသည်။
မြန်မာစစ်ရေးဗျူဟာများကိုတတ်
ကျွမ်းသွားသဖြင့် နောင်အခါမြန်မာတို့တိုက်သမျှကိုတွန်းလှန်နိုင်ကာ သူ့ကိုမနိုင်တော့ပေ။
ဖရားနရဲစွမ် 15နှစ် ပြည့်သောအခါသူ့ဖခင်ကပြန်ခေါ်လိုသဖြင့်သမီးတော်ဆုပန်ကလျာကိုဆက်သကာ.သားတော်
ကိုပြန်ခေါ်ပြီးအိမ်ရှေ့မင်းခန့်သည်။
1581ခုနှစ်တွင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံ၍ သားတော်နန္ဒဘုရင်နန်းတက်သည်။နန်းတက်ကာစ တကြိမ်သာ ဟံသာဝတီသို့
လာရောက်ကန်တော့ပြီး.နောက်ပိုင်းတွင်ပုန်ကန်တော့သည်။
နန္ဒဘုရင်အကြိမ်ကြိမ်တိုက်သော်လည်းမအောင်မြင်ခဲ့။နောက်ဆုံးတကြိမ် အိမ်ရှေ့မဟာဥပရာဇာကိုယ်တိုင်ကျဆုဲးခဲ့ရသည်။
1599 တွင်ဟံသာဝတီကိုတောင်ငူဘုရင်နှင့်ရခိုင်မင်းရာဇာကြီးတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရာ.နန္ဒဘုရင်လက်နက်ချလိုက်ရသည်။
ထိုသတင်းကိုကြား၍ နရဲစွမ်က.ဟံသာဝတီကိုအပြင်းချီတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ထိုင်းရာဇဝင်တွင်တောင်ငူနှင့်ရခိုင်ကစစ်ကူတောင်း၍လာသည်ဟုဆိုသည်။
ဗြနရာဇ်ချီလာကြောင်းသိလျှင်တောင်ငူဘုရင်က ရခိုင်တပ်များကိုမြို့စောင့်ထားခဲ့ပြီး.နန္ဒဘုရင်ကိုခေါ်ဆောင်ကာ
တောင်ငူသို့ပြန်၍ခံစစ်ပြင်ဆင်သည်။
တောင်ငူမင်းမရှိလျှင်ရခိုင်တပ်များကဟံသာဝတီတမြို့လုံးကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်သည်။ဗြနရာဇ်.ဟံသာဝတီသို့ရောက်သောအခါတမြို့လုံးပြာပုံအတိသာကျန်သည်။
ထို့ကြောင့် တောင်ငူအထိချီတက်ကာနန္ဒဘုရင်ကိုတောင်းသည်။ နန္ဒဘုရင်ကိုဘုရားတစ်ဆူကဲ့သို့ကိုးကွယ်လို၍ဟုအကြောင်းပြေသာ်လည်းကလဲ့စားချေရန်သာဖြစ်သည်။
ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် မိုင်းတုံတွင်တာဝန်ကျနေသော ဆရာကန်မြဲချစ်မင်းဝေ နှင့်ချိတ်ဆက်မိပြီး အကူအညီ
တောင်းခဲ့ရာ.မိုင်းဖုန်းဆရာတော်တည်ခဲ့သောဘုရားနှင့် ဗြနရာဇ်အုတ်ဂူပုံကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ အုတ်ဂူကိုပြင်ဆင်မထားပဲဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုသာကြွေပြားခင်းထားသဖြင့်ရှေးမူမပျက်ထိန်းသိမ်းထားသည်ကိုကျေးဇူးတင်ရပါသည်။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးသောမင်းများသူရဲကောင်းများသည်လည်း
အနိစ္စသဘောကိုမလွန်ဆန်နိုင်ပါတကား။
အခြေအနေအေးချမ်းလျှင်.သွားရောက်လေ့လာချင်ပါသည်။
✍️သမိုင်းသုတေသီ ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြသောင်း ( အငြိမ်းစား တောင်ငူဆေးရုံအုပ်ကြီး )
*
မြန်မာရာဇဝင် တွင် ဗြနရာဇ် ဟူ၍
စာတင်ထားသော ဖရာ့နရေသဝရ
ခေါ် နရဲစွမ်
မြန်မာတို့ထံမှ လွတ်လမ်းရေးရရန် ကြွေးကျော်ပြီးနောက် မြေသို့ရေလောင်းနေသောဟန် ထုလုပ်ထားသည့် နရဲစွမ်ရုပ်တု၊ နရဲစွမ် တက္ကသိုလ် ( ပုံ ၁ )
Monument of King Naresuan the Great at Ang Thong Province ( ပုံ ၂ - ၄ )
ထိုင်းရာဇဝင်မှာ ခြေရာပျောက်နေသော နိုင်ငံတည်ထောင်သူ နရဲစွမ်ဘုရင် ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ နှင့် သချိုင်းနေရာ ။
King Naresuan
ယိုးဒယားဘုရင်၏လဲလျောင်းရာဂူဗိ
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းတုံမြို့နယ်ဟွေလောင်းကျေးရွာရှိ စေတီတဆူအနီးတွင် ယိုးဒယားဘုရင်ဗြနရာဇ် (Phra Nsresuan) ၏သင်းချိုင်းဂူ ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုကြောင်း DVB ၂၀၁၉ တုန်းကသတင်းတပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည် ။
နောက်ဆုံးစာကြောင်းက
ကျနော့ကိုကြက်သီးမွေးညင်းထရလောက်အောင်စိတ်ကိုလှုပ်ရှားစေပါသည်။ ချက်ချင်းပင်သွားရောက်ကြည့်ချင်စိတ်တဖွားဖွားဖြစ်စေသည်။
တောင်ငူအင်ပါယာခေတ်က
ထင်ရှားတဲ့ယိုးဒယားမင်းတပါးဖြစ်သလို မြန်မာလက်အောက်ကတွန်းလှန်လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။
ကျနော်တို့တောင်ငူကိုလာရောက်တိုက်ခိုက်ကာ ကျုံးကိုစစ်တောင်းမြစ်ထဲသို့ဖောက်ထုတ်ခဲ့သဖြင့်"ယိုးဒယား"
ပေါက်ဟုသမိုင်းတွင်ေစခဲ့သော မင်းတပါးလည်းဖြစ်သည်။
1600 ပြည့်နှစ်တွင် တောင်ငူကိုနှစ်လကြာဝန်းရံတိုက်ခိုက်သော်လည်းတောင်ငူဘုရင်မင်းရဲသီဟသူနှင့်နတ်သျှင်နောင်နှင့်ညီတော်လေးပါးတို့ကအောင်မြင်စွာ
တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
1605 ခုနှစ်တွင် ဗြနရာဇ်သည် အင်းဝကိုတိုက်ခိုက်မည်ဟု တပ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်နှင့် ဇင်းမယ်ကြောင်ချီလာသည် ။ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းဟွေးအရပ်တွင် ကျည်မေနာကျရောက်၍ တဒင်္ဂ တခဏအတွင်းအနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝကိုဘုရင့်နောင်၏သားတော်အငယ်ညောင်ရမ်းမင်းကသိမးယူအခြေစိုက်ပြီး ရှမ်းပြည်နာ်မှ စော်ဘွားနယ်များကိုသိမ်းယူနေချိန်ဖြစ်သည်။ ဗြနရာဇ်သည်သိန္နီစော်ဘွားနှင့်ပူးပေါင်းပြီးအင်းဝကိုတိုက်ရန်သွားစဥ် ရုတ်တရက်ရောဂါဖြစ်ကာ(ယခုခေတ်အလိုအရငှက်ဖျားပိုးဦးနှောက်သို့ဝင်ခြင်း ? ) နတ်ရွာစံခြင်း ဖြစ်
သည်။
ဖရာ့နရေစွန်သည် ပိဿလောက်မြို့စားဆောင်ခွေ( စော်ဘွားသောင်ကျည် ) ၏သားတော်ဖြစ်သည်။ AD1555တွင်ဖွားသည်။ အမတော်ဗြသဝန်(ဆုပန်ကလျာဏီ) ညီတော်မှာ ဧကတိုဆရော့ တို့ဖြစ်သည်။
ဘုရင့်နောင်အယုဒ္ဓယကို 1564ခုနှစ် တွင်သိမ်းယူသည်။ယိုးဒယားဘုရင်မဟာချက္ကရဖတ်ကိုနန်းချကာဟံသာဝတီသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယိုးဒယားအိမ်ရှေ့
မင်းဗြမဟင်ကို.နန်းတင်ခဲ့သည်။ဟံသာဝတီရောက်ယိုးဒယားမင်းလည်းရဟန်းပြုကာအယုဒ္ဓယသို့ဘုရားဖူး
သွားလိုကြောင်းခွင့်တောင်း၍ခွင့်ပြုလိုက်သည်။
အယုဒ္ဓယသို့ရောက်လျှလူဝတ်လဲကာပုန်ကန်သဖြင့် 1570 တွင် ယိုးဒယားသို့ဒုတိယအကြိမ်စစ်ချီရပြန်သည်။ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်အောင်မြင်သည်။ထိုစစ်ပွဲတွင်ဘုရင့်နောင်ကိုအကူအညီပေးသောပစ္စနုလောက်မြို့စား ဆောင်ခွေကို ဘုရင့်နောင်က မဟာဓမ္မရာဇာဘွဲ့ဖြင့်ယိုးဒယားဘုရင်အဖြစ်နန်းတင်ခဲ့သည်။
ဆောင်ခွေ၏သား အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိ နရဲစွမ် ကိုဟံသာဝတီသို့ခေါ်
ဆောင်ကာမွေးစားသည်။မြန်မာမင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ယူရသည်။
မြန်မာစစ်ရေးဗျူဟာများကိုတတ်
ကျွမ်းသွားသဖြင့် နောင်အခါမြန်မာတို့တိုက်သမျှကိုတွန်းလှန်နိုင်ကာ သူ့ကိုမနိုင်တော့ပေ။
ဖရားနရဲစွမ် 15နှစ် ပြည့်သောအခါသူ့ဖခင်ကပြန်ခေါ်လိုသဖြင့်သမီးတော်ဆုပန်ကလျာကိုဆက်သကာ.သားတော်
ကိုပြန်ခေါ်ပြီးအိမ်ရှေ့မင်းခန့်သည်။
1581ခုနှစ်တွင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံ၍ သားတော်နန္ဒဘုရင်နန်းတက်သည်။နန်းတက်ကာစ တကြိမ်သာ ဟံသာဝတီသို့
လာရောက်ကန်တော့ပြီး.နောက်ပိုင်းတွင်ပုန်ကန်တော့သည်။
နန္ဒဘုရင်အကြိမ်ကြိမ်တိုက်သော်လည်းမအောင်မြင်ခဲ့။နောက်ဆုံးတကြိမ် အိမ်ရှေ့မဟာဥပရာဇာကိုယ်တိုင်ကျဆုဲးခဲ့ရသည်။
1599 တွင်ဟံသာဝတီကိုတောင်ငူဘုရင်နှင့်ရခိုင်မင်းရာဇာကြီးတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရာ.နန္ဒဘုရင်လက်နက်ချလိုက်ရသည်။
ထိုသတင်းကိုကြား၍ နရဲစွမ်က.ဟံသာဝတီကိုအပြင်းချီတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ထိုင်းရာဇဝင်တွင်တောင်ငူနှင့်ရခိုင်ကစစ်ကူတောင်း၍လာသည်ဟုဆိုသည်။
ဗြနရာဇ်ချီလာကြောင်းသိလျှင်တောင်ငူဘုရင်က ရခိုင်တပ်များကိုမြို့စောင့်ထားခဲ့ပြီး.နန္ဒဘုရင်ကိုခေါ်ဆောင်ကာ
တောင်ငူသို့ပြန်၍ခံစစ်ပြင်ဆင်သည်။
တောင်ငူမင်းမရှိလျှင်ရခိုင်တပ်များကဟံသာဝတီတမြို့လုံးကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်သည်။ဗြနရာဇ်.ဟံသာဝတီသို့ရောက်သောအခါတမြို့လုံးပြာပုံအတိသာကျန်သည်။
ထို့ကြောင့် တောင်ငူအထိချီတက်ကာနန္ဒဘုရင်ကိုတောင်းသည်။ နန္ဒဘုရင်ကိုဘုရားတစ်ဆူကဲ့သို့ကိုးကွယ်လို၍ဟုအကြောင်းပြေသာ်လည်းကလဲ့စားချေရန်သာဖြစ်သည်။
ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် မိုင်းတုံတွင်တာဝန်ကျနေသော ဆရာကန်မြဲချစ်မင်းဝေ နှင့်ချိတ်ဆက်မိပြီး အကူအညီ
တောင်းခဲ့ရာ.မိုင်းဖုန်းဆရာတော်တည်ခဲ့သောဘုရားနှင့် ဗြနရာဇ်အုတ်ဂူပုံကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ အုတ်ဂူကိုပြင်ဆင်မထားပဲဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုသာကြွေပြားခင်းထားသဖြင့်ရှေးမူမပျက်ထိန်းသိမ်းထားသည်ကိုကျေးဇူးတင်ရပါသည်။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးသောမင်းများသူရဲကောင်းများသည်လည်း
အနိစ္စသဘောကိုမလွန်ဆန်နိုင်ပါတကား။
အခြေအနေအေးချမ်းလျှင်.သွားရောက်လေ့လာချင်ပါသည်။
✍️သမိုင်းသုတေသီ ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြသောင်း ( အငြိမ်းစား တောင်ငူဆေးရုံအုပ်ကြီး )
*
မြန်မာရာဇဝင် တွင် ဗြနရာဇ် ဟူ၍
စာတင်ထားသော ဖရာ့နရေသဝရ
ခေါ် နရဲစွမ်
မြန်မာတို့ထံမှ လွတ်လမ်းရေးရရန် ကြွေးကျော်ပြီးနောက် မြေသို့ရေလောင်းနေသောဟန် ထုလုပ်ထားသည့် နရဲစွမ်ရုပ်တု၊ နရဲစွမ် တက္ကသိုလ် ( ပုံ ၁ )
Monument of King Naresuan the Great at Ang Thong Province ( ပုံ ၂ - ၄ )
ထိုင်းရာဇဝင်မှာ ခြေရာပျောက်နေသော နိုင်ငံတည်ထောင်သူ နရဲစွမ်ဘုရင် ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ နှင့် သချိုင်းနေရာ ။
King Naresuan
ယိုးဒယားဘုရင်၏လဲလျောင်းရာဂူဗိ
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းတုံမြို့နယ်ဟွေလောင်းကျေးရွာရှိ စေတီတဆူအနီးတွင် ယိုးဒယားဘုရင်ဗြနရာဇ် (Phra Nsresuan) ၏သင်းချိုင်းဂူ ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုကြောင်း DVB ၂၀၁၉ တုန်းကသတင်းတပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည် ။
နောက်ဆုံးစာကြောင်းက
ကျနော့ကိုကြက်သီးမွေးညင်းထရလောက်အောင်စိတ်ကိုလှုပ်ရှားစေပါသည်။ ချက်ချင်းပင်သွားရောက်ကြည့်ချင်စိတ်တဖွားဖွားဖြစ်စေသည်။
တောင်ငူအင်ပါယာခေတ်က
ထင်ရှားတဲ့ယိုးဒယားမင်းတပါးဖြစ်သလို မြန်မာလက်အောက်ကတွန်းလှန်လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။
ကျနော်တို့တောင်ငူကိုလာရောက်တိုက်ခိုက်ကာ ကျုံးကိုစစ်တောင်းမြစ်ထဲသို့ဖောက်ထုတ်ခဲ့သဖြင့်"ယိုးဒယား"
ပေါက်ဟုသမိုင်းတွင်ေစခဲ့သော မင်းတပါးလည်းဖြစ်သည်။
1600 ပြည့်နှစ်တွင် တောင်ငူကိုနှစ်လကြာဝန်းရံတိုက်ခိုက်သော်လည်းတောင်ငူဘုရင်မင်းရဲသီဟသူနှင့်နတ်သျှင်နောင်နှင့်ညီတော်လေးပါးတို့ကအောင်မြင်စွာ
တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
1605 ခုနှစ်တွင် ဗြနရာဇ်သည် အင်းဝကိုတိုက်ခိုက်မည်ဟု တပ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်နှင့် ဇင်းမယ်ကြောင်ချီလာသည် ။ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းဟွေးအရပ်တွင် ကျည်မေနာကျရောက်၍ တဒင်္ဂ တခဏအတွင်းအနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝကိုဘုရင့်နောင်၏သားတော်အငယ်ညောင်ရမ်းမင်းကသိမးယူအခြေစိုက်ပြီး ရှမ်းပြည်နာ်မှ စော်ဘွားနယ်များကိုသိမ်းယူနေချိန်ဖြစ်သည်။ ဗြနရာဇ်သည်သိန္နီစော်ဘွားနှင့်ပူးပေါင်းပြီးအင်းဝကိုတိုက်ရန်သွားစဥ် ရုတ်တရက်ရောဂါဖြစ်ကာ(ယခုခေတ်အလိုအရငှက်ဖျားပိုးဦးနှောက်သို့ဝင်ခြင်း ? ) နတ်ရွာစံခြင်း ဖြစ်
သည်။
ဖရာ့နရေစွန်သည် ပိဿလောက်မြို့စားဆောင်ခွေ( စော်ဘွားသောင်ကျည် ) ၏သားတော်ဖြစ်သည်။ AD1555တွင်ဖွားသည်။ အမတော်ဗြသဝန်(ဆုပန်ကလျာဏီ) ညီတော်မှာ ဧကတိုဆရော့ တို့ဖြစ်သည်။
ဘုရင့်နောင်အယုဒ္ဓယကို 1564ခုနှစ် တွင်သိမ်းယူသည်။ယိုးဒယားဘုရင်မဟာချက္ကရဖတ်ကိုနန်းချကာဟံသာဝတီသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယိုးဒယားအိမ်ရှေ့
မင်းဗြမဟင်ကို.နန်းတင်ခဲ့သည်။ဟံသာဝတီရောက်ယိုးဒယားမင်းလည်းရဟန်းပြုကာအယုဒ္ဓယသို့ဘုရားဖူး
သွားလိုကြောင်းခွင့်တောင်း၍ခွင့်ပြုလိုက်သည်။
အယုဒ္ဓယသို့ရောက်လျှလူဝတ်လဲကာပုန်ကန်သဖြင့် 1570 တွင် ယိုးဒယားသို့ဒုတိယအကြိမ်စစ်ချီရပြန်သည်။ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်အောင်မြင်သည်။ထိုစစ်ပွဲတွင်ဘုရင့်နောင်ကိုအကူအညီပေးသောပစ္စနုလောက်မြို့စား ဆောင်ခွေကို ဘုရင့်နောင်က မဟာဓမ္မရာဇာဘွဲ့ဖြင့်ယိုးဒယားဘုရင်အဖြစ်နန်းတင်ခဲ့သည်။
ဆောင်ခွေ၏သား အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိ နရဲစွမ် ကိုဟံသာဝတီသို့ခေါ်
ဆောင်ကာမွေးစားသည်။မြန်မာမင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ယူရသည်။
မြန်မာစစ်ရေးဗျူဟာများကိုတတ်
ကျွမ်းသွားသဖြင့် နောင်အခါမြန်မာတို့တိုက်သမျှကိုတွန်းလှန်နိုင်ကာ သူ့ကိုမနိုင်တော့ပေ။
ဖရားနရဲစွမ် 15နှစ် ပြည့်သောအခါသူ့ဖခင်ကပြန်ခေါ်လိုသဖြင့်သမီးတော်ဆုပန်ကလျာကိုဆက်သကာ.သားတော်
ကိုပြန်ခေါ်ပြီးအိမ်ရှေ့မင်းခန့်သည်။
1581ခုနှစ်တွင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံ၍ သားတော်နန္ဒဘုရင်နန်းတက်သည်။နန်းတက်ကာစ တကြိမ်သာ ဟံသာဝတီသို့
လာရောက်ကန်တော့ပြီး.နောက်ပိုင်းတွင်ပုန်ကန်တော့သည်။
နန္ဒဘုရင်အကြိမ်ကြိမ်တိုက်သော်လည်းမအောင်မြင်ခဲ့။နောက်ဆုံးတကြိမ် အိမ်ရှေ့မဟာဥပရာဇာကိုယ်တိုင်ကျဆုဲးခဲ့ရသည်။
1599 တွင်ဟံသာဝတီကိုတောင်ငူဘုရင်နှင့်ရခိုင်မင်းရာဇာကြီးတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရာ.နန္ဒဘုရင်လက်နက်ချလိုက်ရသည်။
ထိုသတင်းကိုကြား၍ နရဲစွမ်က.ဟံသာဝတီကိုအပြင်းချီတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ထိုင်းရာဇဝင်တွင်တောင်ငူနှင့်ရခိုင်ကစစ်ကူတောင်း၍လာသည်ဟုဆိုသည်။
ဗြနရာဇ်ချီလာကြောင်းသိလျှင်တောင်ငူဘုရင်က ရခိုင်တပ်များကိုမြို့စောင့်ထားခဲ့ပြီး.နန္ဒဘုရင်ကိုခေါ်ဆောင်ကာ
တောင်ငူသို့ပြန်၍ခံစစ်ပြင်ဆင်သည်။
တောင်ငူမင်းမရှိလျှင်ရခိုင်တပ်များကဟံသာဝတီတမြို့လုံးကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်သည်။ဗြနရာဇ်.ဟံသာဝတီသို့ရောက်သောအခါတမြို့လုံးပြာပုံအတိသာကျန်သည်။
ထို့ကြောင့် တောင်ငူအထိချီတက်ကာနန္ဒဘုရင်ကိုတောင်းသည်။ နန္ဒဘုရင်ကိုဘုရားတစ်ဆူကဲ့သို့ကိုးကွယ်လို၍ဟုအကြောင်းပြေသာ်လည်းကလဲ့စားချေရန်သာဖြစ်သည်။
ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် မိုင်းတုံတွင်တာဝန်ကျနေသော ဆရာကန်မြဲချစ်မင်းဝေ နှင့်ချိတ်ဆက်မိပြီး အကူအညီ
တောင်းခဲ့ရာ.မိုင်းဖုန်းဆရာတော်တည်ခဲ့သောဘုရားနှင့် ဗြနရာဇ်အုတ်ဂူပုံကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ အုတ်ဂူကိုပြင်ဆင်မထားပဲဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုသာကြွေပြားခင်းထားသဖြင့်ရှေးမူမပျက်ထိန်းသိမ်းထားသည်ကိုကျေးဇူးတင်ရပါသည်။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးသောမင်းများသူရဲကောင်းများသည်လည်း
အနိစ္စသဘောကိုမလွန်ဆန်နိုင်ပါတကား။
အခြေအနေအေးချမ်းလျှင်.သွားရောက်လေ့လာချင်ပါသည်။
✍️သမိုင်းသုတေသီ ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြသောင်း ( အငြိမ်းစား တောင်ငူဆေးရုံအုပ်ကြီး )
*
မြန်မာရာဇဝင် တွင် ဗြနရာဇ် ဟူ၍
စာတင်ထားသော ဖရာ့နရေသဝရ
ခေါ် နရဲစွမ်
မြန်မာတို့ထံမှ လွတ်လမ်းရေးရရန် ကြွေးကျော်ပြီးနောက် မြေသို့ရေလောင်းနေသောဟန် ထုလုပ်ထားသည့် နရဲစွမ်ရုပ်တု၊ နရဲစွမ် တက္ကသိုလ် ( ပုံ ၁ )
Monument of King Naresuan the Great at Ang Thong Province ( ပုံ ၂ - ၄ )
ထိုင်းရာဇဝင်မှာ ခြေရာပျောက်နေသော နိုင်ငံတည်ထောင်သူ နရဲစွမ်ဘုရင် ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ နှင့် သချိုင်းနေရာ ။
King Naresuan
ယိုးဒယားဘုရင်၏လဲလျောင်းရာဂူဗိ
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းတုံမြို့နယ်ဟွေလောင်းကျေးရွာရှိ စေတီတဆူအနီးတွင် ယိုးဒယားဘုရင်ဗြနရာဇ် (Phra Nsresuan) ၏သင်းချိုင်းဂူ ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ဆိုကြောင်း DVB ၂၀၁၉ တုန်းကသတင်းတပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည် ။
နောက်ဆုံးစာကြောင်းက
ကျနော့ကိုကြက်သီးမွေးညင်းထရလောက်အောင်စိတ်ကိုလှုပ်ရှားစေပါသည်။ ချက်ချင်းပင်သွားရောက်ကြည့်ချင်စိတ်တဖွားဖွားဖြစ်စေသည်။
တောင်ငူအင်ပါယာခေတ်က
ထင်ရှားတဲ့ယိုးဒယားမင်းတပါးဖြစ်သလို မြန်မာလက်အောက်ကတွန်းလှန်လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။
ကျနော်တို့တောင်ငူကိုလာရောက်တိုက်ခိုက်ကာ ကျုံးကိုစစ်တောင်းမြစ်ထဲသို့ဖောက်ထုတ်ခဲ့သဖြင့်"ယိုးဒယား"
ပေါက်ဟုသမိုင်းတွင်ေစခဲ့သော မင်းတပါးလည်းဖြစ်သည်။
1600 ပြည့်နှစ်တွင် တောင်ငူကိုနှစ်လကြာဝန်းရံတိုက်ခိုက်သော်လည်းတောင်ငူဘုရင်မင်းရဲသီဟသူနှင့်နတ်သျှင်နောင်နှင့်ညီတော်လေးပါးတို့ကအောင်မြင်စွာ
တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပါသည်။
1605 ခုနှစ်တွင် ဗြနရာဇ်သည် အင်းဝကိုတိုက်ခိုက်မည်ဟု တပ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်နှင့် ဇင်းမယ်ကြောင်ချီလာသည် ။ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းဟွေးအရပ်တွင် ကျည်မေနာကျရောက်၍ တဒင်္ဂ တခဏအတွင်းအနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝကိုဘုရင့်နောင်၏သားတော်အငယ်ညောင်ရမ်းမင်းကသိမးယူအခြေစိုက်ပြီး ရှမ်းပြည်နာ်မှ စော်ဘွားနယ်များကိုသိမ်းယူနေချိန်ဖြစ်သည်။ ဗြနရာဇ်သည်သိန္နီစော်ဘွားနှင့်ပူးပေါင်းပြီးအင်းဝကိုတိုက်ရန်သွားစဥ် ရုတ်တရက်ရောဂါဖြစ်ကာ(ယခုခေတ်အလိုအရငှက်ဖျားပိုးဦးနှောက်သို့ဝင်ခြင်း ? ) နတ်ရွာစံခြင်း ဖြစ်
သည်။
ဖရာ့နရေစွန်သည် ပိဿလောက်မြို့စားဆောင်ခွေ( စော်ဘွားသောင်ကျည် ) ၏သားတော်ဖြစ်သည်။ AD1555တွင်ဖွားသည်။ အမတော်ဗြသဝန်(ဆုပန်ကလျာဏီ) ညီတော်မှာ ဧကတိုဆရော့ တို့ဖြစ်သည်။
ဘုရင့်နောင်အယုဒ္ဓယကို 1564ခုနှစ် တွင်သိမ်းယူသည်။ယိုးဒယားဘုရင်မဟာချက္ကရဖတ်ကိုနန်းချကာဟံသာဝတီသို့ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယိုးဒယားအိမ်ရှေ့
မင်းဗြမဟင်ကို.နန်းတင်ခဲ့သည်။ဟံသာဝတီရောက်ယိုးဒယားမင်းလည်းရဟန်းပြုကာအယုဒ္ဓယသို့ဘုရားဖူး
သွားလိုကြောင်းခွင့်တောင်း၍ခွင့်ပြုလိုက်သည်။
အယုဒ္ဓယသို့ရောက်လျှလူဝတ်လဲကာပုန်ကန်သဖြင့် 1570 တွင် ယိုးဒယားသို့ဒုတိယအကြိမ်စစ်ချီရပြန်သည်။ ခက်ခဲစွာတိုက်ခိုက်အောင်မြင်သည်။ထိုစစ်ပွဲတွင်ဘုရင့်နောင်ကိုအကူအညီပေးသောပစ္စနုလောက်မြို့စား ဆောင်ခွေကို ဘုရင့်နောင်က မဟာဓမ္မရာဇာဘွဲ့ဖြင့်ယိုးဒယားဘုရင်အဖြစ်နန်းတင်ခဲ့သည်။
ဆောင်ခွေ၏သား အသက်ကိုးနှစ်အရွယ်ရှိ နရဲစွမ် ကိုဟံသာဝတီသို့ခေါ်
ဆောင်ကာမွေးစားသည်။မြန်မာမင်းသားများနှင့်အတူ ပညာသင်ယူရသည်။
မြန်မာစစ်ရေးဗျူဟာများကိုတတ်
ကျွမ်းသွားသဖြင့် နောင်အခါမြန်မာတို့တိုက်သမျှကိုတွန်းလှန်နိုင်ကာ သူ့ကိုမနိုင်တော့ပေ။
ဖရားနရဲစွမ် 15နှစ် ပြည့်သောအခါသူ့ဖခင်ကပြန်ခေါ်လိုသဖြင့်သမီးတော်ဆုပန်ကလျာကိုဆက်သကာ.သားတော်
ကိုပြန်ခေါ်ပြီးအိမ်ရှေ့မင်းခန့်သည်။
1581ခုနှစ်တွင်ဘုရင့်နောင်နတ်ရွာစံ၍ သားတော်နန္ဒဘုရင်နန်းတက်သည်။နန်းတက်ကာစ တကြိမ်သာ ဟံသာဝတီသို့
လာရောက်ကန်တော့ပြီး.နောက်ပိုင်းတွင်ပုန်ကန်တော့သည်။
နန္ဒဘုရင်အကြိမ်ကြိမ်တိုက်သော်လည်းမအောင်မြင်ခဲ့။နောက်ဆုံးတကြိမ် အိမ်ရှေ့မဟာဥပရာဇာကိုယ်တိုင်ကျဆုဲးခဲ့ရသည်။
1599 တွင်ဟံသာဝတီကိုတောင်ငူဘုရင်နှင့်ရခိုင်မင်းရာဇာကြီးတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ရာ.နန္ဒဘုရင်လက်နက်ချလိုက်ရသည်။
ထိုသတင်းကိုကြား၍ နရဲစွမ်က.ဟံသာဝတီကိုအပြင်းချီတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ထိုင်းရာဇဝင်တွင်တောင်ငူနှင့်ရခိုင်ကစစ်ကူတောင်း၍လာသည်ဟုဆိုသည်။
ဗြနရာဇ်ချီလာကြောင်းသိလျှင်တောင်ငူဘုရင်က ရခိုင်တပ်များကိုမြို့စောင့်ထားခဲ့ပြီး.နန္ဒဘုရင်ကိုခေါ်ဆောင်ကာ
တောင်ငူသို့ပြန်၍ခံစစ်ပြင်ဆင်သည်။
တောင်ငူမင်းမရှိလျှင်ရခိုင်တပ်များကဟံသာဝတီတမြို့လုံးကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်သည်။ဗြနရာဇ်.ဟံသာဝတီသို့ရောက်သောအခါတမြို့လုံးပြာပုံအတိသာကျန်သည်။
ထို့ကြောင့် တောင်ငူအထိချီတက်ကာနန္ဒဘုရင်ကိုတောင်းသည်။ နန္ဒဘုရင်ကိုဘုရားတစ်ဆူကဲ့သို့ကိုးကွယ်လို၍ဟုအကြောင်းပြေသာ်လည်းကလဲ့စားချေရန်သာဖြစ်သည်။
ကံကောင်းထောက်မစွာဖြင့် မိုင်းတုံတွင်တာဝန်ကျနေသော ဆရာကန်မြဲချစ်မင်းဝေ နှင့်ချိတ်ဆက်မိပြီး အကူအညီ
တောင်းခဲ့ရာ.မိုင်းဖုန်းဆရာတော်တည်ခဲ့သောဘုရားနှင့် ဗြနရာဇ်အုတ်ဂူပုံကိုရရှိခဲ့ပါသည်။ အုတ်ဂူကိုပြင်ဆင်မထားပဲဘေးပတ်ပတ်လည်ကိုသာကြွေပြားခင်းထားသဖြင့်ရှေးမူမပျက်ထိန်းသိမ်းထားသည်ကိုကျေးဇူးတင်ရပါသည်။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးသောမင်းများသူရဲကောင်းများသည်လည်း
အနိစ္စသဘောကိုမလွန်ဆန်နိုင်ပါတကား။
အခြေအနေအေးချမ်းလျှင်.သွားရောက်လေ့လာချင်ပါသည်။
✍️သမိုင်းသုတေသီ ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြသောင်း ( အငြိမ်းစား တောင်ငူဆေးရုံအုပ်ကြီး )
*
မြန်မာရာဇဝင် တွင် ဗြနရာဇ် ဟူ၍
စာတင်ထားသော ဖရာ့နရေသဝရ
ခေါ် နရဲစွမ်
မြန်မာတို့ထံမှ လွတ်လမ်းရေးရရန် ကြွေးကျော်ပြီးနောက် မြေသို့ရေလောင်းနေသောဟန် ထုလုပ်ထားသည့် နရဲစွမ်ရုပ်တု၊ နရဲစွမ် တက္ကသိုလ် ( ပုံ ၁ )
Monument of King Naresuan the Great at Ang Thong Province ( ပုံ ၂ - ၄ )
ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်ရန်လိုဟု ပြော
ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀
လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်း မှုရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က ကျရောက်သည့် (၇၇)နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ အခမ်းအနားသို့ ပေးပို့ သည့် သဝဏ်လွှာတွင် ၎င်းက ပြောကြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။
နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အနေဖြင့် မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူ များအားလုံး ခြိမ်းခြောက်မှု၊ အကျပ်ကိုင်မှု၊ မတရားတိုက်တွန်းမှု၊ အုပ်စုဖြင့် အနိုင်ကျင့်လွှမ်းမိုးမှုစသည့် မတရားမှု များမှ ကင်းဝေးစေပြီး သိက္ခာရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ၊ တိကျမှန်ကန်သည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စေရန် အလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန်အတွက် နိုင်ငံ တစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိရန် လိုအပ်ပါသည်”ဟု ပြောသည်။
ဒေသအလိုက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းမှသာ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှု အပြည့်ရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ များ ကျင်းပနိုင်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသ ကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊
ကရင်ပြည် နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသည်။
အဆိုပါ တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ)နှင့် အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(နပခ) အပါအဝင် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီနှင့် မြို့နယ် ၉၀ ကျော် လက်လွတ်ဆုံးရှုံးထားရသည်။
ထို့နောက် တိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသူ ၃ သန်းကျော်ရှိနေပြီး နေအိမ် အပါအဝင် အဆောက်အအုံပေါင်း သောင်းနှင့်ချီ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံထားရသည်။
ထို့ကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ရရှိအောင် မည်ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်မလဲ ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက မေးခွန်းထုတ်လျက်ရှိသည်။
နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးက “ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ဖို့ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိဖို့ လိုတယ်လို့ ပြော တော့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုမရှိမချင်း မလုပ်သေးဘူးလို့ ပြောချင်တာလား။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုမရှိလို့ တစ်နိုင်ငံလုံး ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပဘဲနဲ့ ဒေသအလိုက် ခွဲပြီးတော့ဘဲ လုပ်မယ်လို့ ပြောချင်တာလား။ ဒါမှမဟုတ် သူတကယ် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပလိုစိတ် မရှိသေးလို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့အခက်အခဲ ဖြစ်နေရတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို စကားဦးသန်ပြီး ချပြနေတာလား စဥ်းစားစရာတွေဖြစ်လာတယ်”ဟု ပြောသည်။
နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့်လာခြင်းကြောင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေ ခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၂၅ အရ သာမန်မဟုတ်သော ကာလဟုဆိုကာ အရေးပေါ်ကာလကို ၆ လ သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်မနေ ကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ထပ်မံ ကတိပြုလာသည့်တိုင် ကျင်းပမည့် နေ့ရက်အတိအကျကို ထုတ်ပြန်ကြေညာခြင်းမရှိသေးပေ။
နစကနှင့် နီးစပ်သူများကတော့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလလောက်တွင် အရေးပေါ်ကာလ သက်တမ်းတိုးမှုကို အဆုံးသတ် ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် နေ့ရက်ကို ကြေညာနိုင်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာလများတွင် ကျင်းပနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် အာဏာလွှဲပြောင်းမှု လုပ်လာနိုင် ကြောင်း ပြောသည်။
ပုံ - ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်
#သတင်းဟင်းလေးအိုးကြီး
သက်တမ်းတစ်လ ကျော်လွန်နေတဲ့ Facebook မှ Live video တွေကို ဖယ်ရှားတော့မှာဖြစ်သဖြင့် ဒေါင်းလုတ်ပြုလုပ်ထားနိုင်ရန် Facebook အသိပေး
ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀
Facebook ၏ ပြောင်းလဲလိုက်သော တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ခြင်း ဗီဒီယိုထိန်းသိမ်းမှု မူဝါဒအရ ထုတ်လွှင့်ပြီးသား ရက် ၃၀ သက်တမ်းကျော်လွန်သည့် တိုက်ရိုက် ထုတ်လွှင့်မှု ဗီဒီယိုများကို ဖယ်ရှားသွားမှာဖြစ်သဖြင့် မဖျက်မီတွင် သုံးစွဲသူများအနေဖြင့် ဒေါင်းလုတ်ပြုလုပ်ထားနိုင်ရန် Facebook က အသိပေးထားသည်။
ထိုသို့ ပယ်ဖျက်မည်ဖြစ်ကြောင်းကို သုံးစွဲသူထံသို့ အီးမေးလ်နှင့် အက်ပ်တွင် အသိပေးမှာဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ ယင်း ဗီဒီယိုများကို ဒေါင်းလုဒ်လုပ်ရန် သို့မဟုတ် လွှဲပြောင်းရန် ရက်ပေါင်း ၉၀ အချိန်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း Facebook က ဆိုထားသည်။
ယင်းသို့ မူဝါဒများ ပြောင်းလဲထားကြောင်းကို Facebook ကဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သလို ထိုမူဝါဒအရ ယင်းနေ့မှစတင်၍ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုအသစ်များကိုလည်း Facebook စာမျက်နှာများ သို့မဟုတ် ပရိုဖိုင်များမှ ရက်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း ပြန်လည်ကြည့်ရှုခြင်း ဒေါင်းလုတ်လုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် မျှဝေခြင်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး ရက်ပေါင်း ၃၀ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့ကို အလိုအလျောက် ဖယ်ရှားသွားမည်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုဗီဒီယိုများသည် ထုတ်လွှင့်ပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်းသာ ကြည့်ရှုမှုအများဆုံးဖြစ်သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ခြင်းသည်ဟုလည်း Facebook က ဆိုထားသလို သုံးစွဲသူများ၏ ယခင်တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုဗီဒီယိုများကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာဒေါင်းလုဒ်ပြုလုပ်ရန်လည်း ကိရိယာအသစ်များ မိတ်ဆက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
#centralnewsnaypyitaw
ပူတင်နဲ့ ရှီကျင်းပင်တို့ နှစ်နိုင်ငံ အပြန်အလှန်သွားရောက်မယ့် ခရီးစဉ်တွေရှိနေ
မော်စကို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀
ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင်းပင်တို့ဟာ နှစ်နိုင်ငံအပြန်အလှန်သွားရောက်ကြမယ့် ခရီးစဉ်တွေရှိနေတယ်လို့ ရုရှားအစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေ့ ပြောပါတယ်။
သမ္မတပူတင်ဟာ ဩဂုတ်လနှောင်းပိုင်း သို့မဟုတ် စက်တင်ဘာအစောပိုင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို သွားရောက်မှာဖြစ်တယ်လို့ ရုရှားနို်ငငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂေးလပ်ရော့ဗ်က ပြောပါတယ်။ ဂျပန်တို့ကို စစ်အောင်နိုင်မှု နှစ် ၈၀ ပြည့်နဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးခြင်း အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားအတွက် သမ္မတပူတင် တက်ရောက်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင်းပင်ကတော့ မေလအတွင်း ရုရှားသု့လာရောက်မယ်လို့ လပ်ရော့ဗ်က ပြောပါတယ်။ ဂျာမနီအပေါ် ဆိုဗီယက်တို့ရဲ့ အောင်ပွဲနေ့ မေ ၉ ရက်အခမ်းအနား တက်ရောက်ဖို့ စီစဉ်ထားကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။ ရုရှားနဲ့တရုတ်တို့အကြား ဆက်ဆံရေးဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးနောက် ပိုမိုနီးကပ်ခဲ့ပါတယ်။
သမ္မတပူတင်ဟာ အခမ်းအနားတက်ရောက်ဖို့ ရှီကျင်းပင်အပြင် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်ကိုပါ ဖိတ်ကြားထားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ တရုတ်နှင့် ရုရှားသမ္မတတို့ရဲ့ အပြန်အလှန်ခရီးစဉ်တွေဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပထဝီနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများကြားမှာ ထွက်ပေါ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါဟာ ေ ခေတ်သစ်နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းမှာ တရုတ်နဲ့ရုရှားတို့အကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေး တိုးတက်ပြောင်းလဲမှု အရိပ်လက္ခဏာလို့ အကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ထားပါတယ်။
Ref:NHK
Photo:Getty Images
#သတင်းဟင်းလေးအိုးကြီး