ဩစတေးလျမှာ YouTube အကြီးအကျယ် ပြဿနာတက်၊ အစိုးရနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့နေ
ဩစတေးလျနိုင်ငံမှာ အသက် ၁၆ နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေကို လူမှုကွန်ရက် သုံးစွဲခွင့် ပိတ်ပင်မယ့် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းဖို့ ပြင်ဆင်နေချိန်မှာပဲ YouTube ဟာ အစိုးရနဲ့ ပြဿနာကြီးကြီးမားမား တက်နေပါတယ်။


ဒီဇင်ဘာလမှာ စတင်အသက်ဝင်မယ့် ဒီဥပဒေကနေ YouTube ကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးဖို့ အစိုးရက စီစဉ်ထားခဲ့ပေမယ့် ဩစတေးလျရဲ့ အင်တာနက်ဘေးကင်းရေးကော်မရှင် (eSafety Commissioner) က ဒီကင်းလွတ်ခွင့်ကို ပြန်ရုပ်သိမ်းဖို့ အစိုးရကို တရားဝင် တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

ဘာကြောင့် ဒီလိုတိုက်တွန်းရတာလဲ?
ကော်မရှင်နာ Julie Inman Grant က ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးကို ပေးပို့တဲ့စာမှာ ဒီဥပဒေကနေ ဘယ်ပလက်ဖောင်းကိုမှ ကင်းလွတ်ခွင့် မပေးသင့်ဘူးလို့ အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သူမရဲ့ အဓိကအကိုးအကားကတော့ သုတေသနစစ်တမ်းတစ်ခုပါ။ အဲ့ဒီစစ်တမ်းအရ အသက် ၁၀ နှစ်ကနေ ၁၅ နှစ် 사이 ကလေး ၃၇% ဟာ YouTube ပေါ်မှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေ (harmful content) ကို ကြည့်ရှုခဲ့ရပြီး ဒါဟာ တခြား လူမှုကွန်ရက်အားလုံးထက် အများဆုံးဖြစ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီကြားဝင်တိုက်တွန်းမှုကြောင့် YouTube ကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးမယ့် အစိုးရရဲ့ အစီအစဉ်ဟာ လှုပ်ခတ်သွားပြီး၊ ဥပဒေမလိုက်နာတဲ့ ပလက်ဖောင်းတွေကို ဒဏ်ငွေ ဒေါ်လာသန်း ၅၀ အထိ ချမှတ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ YouTube ရင်ဆိုင်ရနိုင်ခြေ ရှိလာပါတယ်။

YouTube ဘက်က ချက်ချင်းတုံ့ပြန်
YouTube ကလည်း ဒီစွပ်စွဲချက်ကို ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး ကော်မရှင်နာရဲ့ အကြံပြုချက်ဟာ “တစ်သမတ်တည်းမရှိဘဲ ရှေ့နောက်မညီညွတ်ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။
YouTube ရဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “မိဘ ၆၉% က YouTube ဟာ အသက် ၁၅ နှစ်အောက် ကလေးတွေအတွက် သင့်တော်တယ်လို့ ယူဆကြောင်းပြတဲ့ အစိုးရရဲ့ သုတေသနကို ကော်မရှင်က လျစ်လျူရှုခဲ့တယ်” လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် YouTube ကို စာသင်ခန်းတွေမှာ ဆရာ၊ ဆရာမ ၈၄% က လစဉ်ပုံမှန်အသုံးပြုနေပြီး၊ သူတို့ဟာ လူမှုကွန်ရက်မဟုတ်ဘဲ ဗီဒီယိုဖြန့်ချိရေးဝန်ဆောင်မှု (video distribution service) တစ်ခုသာ ဖြစ်တယ်လို့ ခုခံပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

တခြားကုမ္ပဏီတွေရဲ့ သဘောထား
ဒီအငြင်းပွားမှုမှာ Meta (Facebook & Instagram)၊ Snapchat နဲ့ TikTok တို့ကလည်း YouTube တစ်ခုတည်းကို ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးမှာကို မတရားဘူးလို့ အရင်ကတည်းက ပြောဆိုထားပါတယ်။

TikTok ကဆိုရင် ဒါကို “အထူးအခွင့်အရေးပေးတဲ့ သဘောတူညီချက် (sweetheart deal)” လို့တောင် သုံးနှုန်းခဲ့ပါတယ်။
ကော်မရှင်နာ Grant ကတော့ YouTube ဟာ သုံးစွဲသူတွေကို “သူတို့ကိုယ်တိုင် မတွန်းလှန်နိုင်တဲ့ တွင်းနက်ထဲ (rabbit holes) ဆွဲချသွားနိုင်တဲ့” recommendation algorithm တွေကို ကျွမ်းကျင်စွာ အသုံးချနေတယ်လို့ ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အစိုးရရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေ
အစိုးရဟာ YouTube ရဲ့ ပညာရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးတွေကြောင့် ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးဖို့ မူလက ရည်ရွယ်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ကော်မရှင်ရဲ့ အကြံပြုချက်ကို “ပြန်လည်စဉ်းစားနေပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
အစိုးရရဲ့ အဓိကဦးစားပေးကတော့ ကလေးတွေကို လူမှုကွန်ရက်ရဲ့ အန္တရာယ်တွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ဖြစ်ပြီး၊ ဒီဇင်ဘာလမှာ စတင်မယ့် ဒီဥပဒေကို ကမ္ဘာကစောင့်ကြည့်နေပါတယ်။