9 ပတ် - ဘာသာပြန်ပါ။

လောင်စာသိမ်း၍ မီးငြိမ်းတော့မယ့်ကမ္ဘာ နဲ့
သက်ရှိတွေရဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃ ဘီလီယံ အငှါးနေထိုင်ခွင့်
နှစ်ပေါင်းများစွာ သက်တမ်းရှိပြီဖြစ်တဲ့ကမ္ဘာ့ အတွင်းအူတိုင်ကြီးဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အပူလျော့လာတာ ကြာပါပြီ။ မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုတွေဖြစ်တာကအစ၊ ပြတ်ရွေ့တွေ လှုပ်ရှားတာအလယ် ၊ အာကာသထဲက အန္တရာယ်ကြီးတဲ့ လှိုင်းတွေကို ကာကွယ်ပေးတဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေအဆုံးဟာ အူတိုင်ကြီးကပေးတဲ့ စွမ်းအင်တွေကြောင့်ပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ လေ့လာချက်တွေအရ အတွင်းအူတိုင်ကြီးဟာ သူတို့ထင်ထားတာထက် ပိုမြန်ဆန်စွာပဲ အေးစက်လာနေပါတယ်။
ဒါကိုဆက်မလေ့လာခင် ကမ္ဘာ့ဖွဲ့စည်းပုံကို အရင် ကြည့်ကြရအောင်။
ကမ္ဘာကြီးကို အောက်ခံ ၄ လွှာနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။
၁။ Inner Core အတွင်းအူတိုင် (အထူ မိုင် ၁၅၀၀ ခန့် ၊ သံ နဲ့ နီကယ် တုံး)
၂။ Outer Core အပြင်အူတိုင် (အထူ မိုင် ၁၃၇၀ ခန့်၊ သံရည်ပူ၊ နီကယ်ရည်ပူ)
၃။ Mantle ဆိုတဲ့ ကြားလွှာ (အထူ မိုင် ၁၈၀၀ခန့် ၊ ကျောက်လွှာ)
၄။ Crust ဆိုတဲ့ အပြင်ခွံ ( သမုဒ္ဒရာကြမ်းခင်း အပြင်ခွံ အထူ ၃ မိုင် ၊ တိုက်မြေထု အပြင်ခွံ အထူ ၄၄ မိုင်ခန့်)
အပြင်အူတိုင်လွှာ နဲ့ ကြားလွှာ ဆိုတဲ့ အလွှာနှစ်ခုကြားမှာ နဂိုရှိရင်းစွဲထက် တဆခွဲပိုပြီးအပူကူးခြင်း ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပေါ်နေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့အူတိုင်ဟာ လောင်စာ အလျင်အမြန် ကုန်ဆုံးလျက်ရှိနေတာကို ပြနေပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကမ္ဘာ့တိုက်ကြီးတွေရဲ့ ရွေ့လျားမှုနဲ့မီးတောင်လှုပ်ရှားမှုတွေကို အထောက်အကူပေးတဲ့ ကြားလွှာဟာလည်း အေးစက်လာတော့မှာပါ။
အတွင်းအူတိုင်ကြီး အေးလာတာနဲ့အမျှ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေလည်း အားနည်းလာပါလိမ့်မယ်။ သံလိုက်စက်ကွင်း အားနည်းလာတဲ့အခါ ကမ္ဘာမြေကြီးဟာ အာကာသထဲက အန္တရာယ်ရှိတဲ့ လှိုင်းတွေနဲ့ နေရဲ့ radiation ကို တိုက်ရိုက်ခံစားရမှာပါ။ ကမ္ဘာဂြိုဟ်မှာလည်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းမရှိတော့တာကြောင့် လူတွေအတွက် မနေသင့်တော့တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်တခု ဖြစ်လာပြီး မားစ်လို ကျောက်ဆောင်ကျောက်ခဲဂြိုဟ်အဖြစ် ရောက်သွားမလားဆိုတာ စိုးရိမ်စရာပါပဲ။
ချက်ချင်းကြီး ဖြစ်လာဦးမှာ မဟုတ်ပဲ သက်ရှိတွေအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်စရာနေရာအဖြစ် ရှိနေဦးမှာပါ။ ခန့်မှန်းချက်အရ တခြားဘာအန္တရာယ်ကြီးကြီးမားမားမှ ထပ်မကြုံဘူးဆိုရင် အပူမရှိတော့ပဲ အေးစက်တဲ့ သံတုံးကြီး ဖြစ်သွားဖို့က နှစ်ပေါင်း ၉၁ ဘီလီယံ ကြာဦးမှာဆိုပေမဲ့ လူတွေရှင်သန်လို့ရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အဖြစ်တော့ အများဆုံးနောင်နှစ်ပေါင်း ၃ဘီလီယံလောက်ထိ နေလို့ရဦးမှာပါတဲ့။ သေချာတာတော့ လူသားတွေ နေထိုင်ရပ်တည်နေတဲ့ ကမ္ဘာမြေကြီးဆိုတာ အစဉ်အမြဲ ဒီပုံစံနဲ့ ရှိနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီဂြိုဟ်ကြီးရဲ့ လေထု ၊ မြစ်ချောင်းအင်းအိုင် ပင်လယ် သမုဒ္ဒရာ ၊ မုတ်သုံလေ ၊ တောင်ကုန်းတောင်တန်း ချိုင့်ဝှမ်း ဆိုတဲ့ ပထဝီဗေဒ နဲ့ သက်ရှိတွေရဲ့ အကာအကွယ်ဖြစ်တဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေအတွက် လောင်ကျွမ်းပေးနေတဲ့ လောင်စာဟာ တဖြည်းဖြည်း ကုန်ခမ်းလျက် ရှိနေပါကြောင်း။

image