NASA ရဲ့ James Webb အာကာသကြည့်မှန်ပြောင်း (JWST) ကို 2022 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက စတင်အသုံးပြုခဲ့ပြီး စကြာဝဠာ၏ အစောဆုံးအချိန်တွေတည်းက ဖြစ်တည်ခဲ့ကြတဲ့ အလွန်တောက်ပတဲ့ဂလက်ဆီများစွာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီ JWST ကရတဲ့ အချက်အလက်တွေကို အသုံးပြုပြီး ဂလက်ဆီဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် (galaxy evolution) သီအိုရီတွေကို သက်သေပြနိုင်ဖို့ အတွက် ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ ဒီတွေ့ရှိချက်တွေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ အသေးစိတ်လေ့လာမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
စကြာဝဠာရဲ့ ပထမဆုံး ဘီလီယံနှစ်တွေအကြောင်းလေ့လာနိုင်ဖို့ ဒီဇိုင်းဆွဲထားတဲ့ ဒီ James Webb မှန်ပြောင်းဟာ အလွန်ဝေးကွာလှတဲ့ cosmic dawn (စကြာဝဠာအတွင်း ပထမဦးဆုံးကြယ်တွေ ဂလက်ဆီတွေဖြစ်ပေါ်ခါစအချိန်(စကြာဝဠာ၏ အာရုဏ်ဦးကာလ)) က ဂလက်ဆီတွေကိုဖမ်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တချို့ ဂလက်ဆီတွေဟာ ကျွန်တော်တို့ milky way galaxy လောက်ကိုကြီးမားကြပြီး အရမ်းလင်းလက်နေရတဲ့အကြောင်းအရင်းကတော့ စကြာဝဠာစတင်ဖြစ်ပေါ်ခါစက ထူးခြားလွန်းတဲ့အခြေအနေတွေကြောင့်လို့ သုတေသီတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။
ဒီတွေ့ရှိမှုတွေကနေ အဓိက ယူဆချက်နှစ်ခု ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။
၁။ ကြီးမားသောအစောပိုင်းကြယ်များ- အစောပိုင်းဂလက်ဆီတွေမှာ ကျွန်တော်တို့နေထက် ထုထည်အဆပေါင်း ဆယ်နဲ့ချီ သို့ ရာနှင့်ချီတဲ့ ကြယ်တွေနဲ့ ပြည့်နက်ကြပ်ပိတ်နေနိုင်ပြီး အဲ့တာကြောင့်ပဲ ဒီဂလက်ဆီတွေဟာ အလွန်အမင်းတောက်ပနေတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
၂။ Active Black Hole များ- ဒီဂလက်ဆီတွေမှာရှိတဲ့ များပြားလှတဲ့ တွင်းနက်တွေဆီကနေလည်း ကြီးမားတဲ့စွမ်းအင်ထုတ်တွေကို ထုတ်လွှတ်ပေးနေပြီး ဒီစွမ်းအင်တွေကပဲ အဆိုပါဂလက်ဆီတွေရဲ့ တောက်ပမှုကို မြှင့်တင်ပေးနေတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Spectroscopic analysis (အရာဝတ္ထုတွေအချင်းချင်းကြားက ပြုမှုပုံတွေကို လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းများဖြင့်လေ့လာမှု) တွေကတော့ ဒီသီအိုရီနှစ်ခုလုံးကို ထောက်ခံပါတယ်။ အစောပိုင်း နဂါးငွေ့တန်းတွေမှာ ဓာတ်ငွေ့၊ ဖုန်မှုန့်များနှင့် ကာဗွန်နဲ့ အောက်ဆီဂျင်လို လေးလံသောဒြပ်စင်တွေ ကြွယ်ဝပြီး စူပါနိုဗာအဖြစ် ပေါက်ကွဲသွားခဲ့တဲ့ ကြယ်ကြီးတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ဒါအပြင် ပုံမှန် black hole တွေလို နှေးကွေးလှတဲ့ ကြယ်ဘဝကိုဖြတ်သန်းပြီး တဖြည်းဖြည်းဖြစ်ပေါ်လာမယ့်အစား များပြားလှတဲ့ဒြပ်ထုတွေပေါင်းစုပြီး တခါတည်း blackhole တိုက်ရိုက်ဖြစ်ပေါ်လာကြတယ်ဆိုတဲ့ သက်သေတွေကိုလည်း တွေ့ရှိလာရပါတယ်။
ဒီတွေ့ရှိချက်တွေကြောင့် အစောပိုင်းစကြဝဠာမှာဆိုရင် ကြယ်တွေနှင့် တွင်းနက်တွေဟာ လျင်လျင်မြန်မြန်ပဲဖြစ်ပေါ်လာတာကိုသိရှိရပြီး စကြာဝဠာအရုဏ်ဦးအကြောင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ပိုမိုနားလည်လာပါတယ်။
ပုံ - James Webb Telescope ဖြင့်ရိုက်ကူးထားသော စကြာဝဠာ၏ ပထမဆုံး infrared ပုံ
