ကမ္ဘာ့အနာဂတ်အတွက် မျိုးစေ့ဘဏ် - Svalbard Global Seed Vault
ကမ္ဘာကြီးဟာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ပြောင်းလဲနေပြီး ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေနဲ့ စစ်မက်ဖြစ်ပွားမှုတွေက လူသားတွေရဲ့ ရှင်သန်မှုအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဖြစ်လာနေပါတယ်။
ဒီလိုအခြေအနေတွေကြားမှာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးဟာလည်း စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။ ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့အတွက် နော်ဝေနိုင်ငံရဲ့ Svalbard ကျွန်းစုမှာတော့ ထူးခြားတဲ့ အဆောက်အအုံတစ်ခု တည်ရှိနေပြီး အဲဒါကတော့ Svalbard Global Seed Vault လို့ခေါ်တဲ့ ကမ္ဘာ့မျိုးစေ့ဘဏ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
"ကမ္ဘာပျက်ရင်တောင် မျိုးစေ့တွေကျန်ဖို့" ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဒီနေရာမှာ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံအသီးသီးက သီးနှံမျိုးစေ့ပေါင်းများစွာကို စုဆောင်းထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။
ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့မှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် (သို့မဟုတ်) လူတွေကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဘေးအန္တရာယ်တွေကြောင့် သီးနှံမျိုးတွေ ပျက်စီး ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ရင် ဒီမျိုးစေ့ဘဏ်ကနေ ပြန်လည်ရယူစိုက်ပျိုးနိုင်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
Svalbard ဟာ နော်ဝေနဲ့ မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းကြားမှာရှိတဲ့ ကျွန်းစုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒီနေရာကို ရွေးချယ်ရခြင်းမှာ အမြဲတမ်းအေးခဲနေတဲ့ မြေလွှာ (Permafrost) ရှိတာ၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် မြင့်မားတဲ့နေရာမှာ တည်ရှိတာနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တည်ငြိမ်မှုရှိတာ စတဲ့ အချက်တွေကြောင့်ပါ။
မျိုးစေ့ဘဏ်ကို တောင်စောင်းတစ်ခုရဲ့ အတွင်းထဲကို မီတာ ၁၀၀ ကျော်အထိ ထွင်းပြီး တည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းမှာ အခန်းသုံးခန်းပါဝင်ကာ အပူချိန်ကို အနှုတ် ၁၈ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မှာ ထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။
ဒီလိုအေးခဲတဲ့ အပူချိန်ဟာ မျိုးစေ့တွေကို နှစ်ပေါင်းများစွာ မပျက်စီးအောင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ Svalbard Global Seed Vault မှာ လက်ရှိအချိန် (၂၀၂၄ ခုနှစ်) အထိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးက မျိုးစေ့နမူနာပေါင်း ၁.၂ သန်းကျော်ကို သိုလှောင်ထားပြီးဖြစ်ကာ မျိုးစေ့စုစုပေါင်း ၄.၅ သန်းအထိ သိုလှောင်နိုင်အောင် စွမ်းဆောင်ရည်ရှိပါတယ်။
ဒါဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ အရေးကြီးသီးနှံမျိုးကွဲတွေရဲ့ အကြီးမားဆုံး စုစည်းမှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
Svalbard Global Seed Vault ဟာ အလွန်လုံခြုံရေးတင်းကျပ်တဲ့ နေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး အများပြည်သူ ဝင်ရောက်ခွင့်မရှိဘဲ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့သာ ဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။
မျိုးစေ့တွေကို သိုလှောင်သိမ်းဆည်းတဲ့နေရာမှာလည်း စနစ်တကျနဲ့ စီမံခန့်ခွဲထားပြီး မျိုးစေ့တွေ ထည့်ထားတဲ့ သေတ္တာတွေကို နိုင်ငံအလိုက်၊ မျိုးအလိုက် စနစ်တကျ စီထားကာ လိုအပ်ရင် အလွယ်တကူ ရှာဖွေနိုင်အောင် စီစဉ်ထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် Svalbard Global Seed Vault ဟာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေပြီး သီးနှံမျိုးကွဲတွေ မပျောက်ပျက်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးခြင်းအားဖြင့် အနာဂတ်မျိုးဆက်တွေအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ အာမခံချက်ကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် စိုက်ပျိုး ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့အတွက်လည်း အထောက်အကူပြုနိုင်ပါတယ်။
လူသားတွေရဲ့အသိ ဉာဏ်နဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုရဲ့ ပြယုဂ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Svalbard Global Seed Vault ဟာ ကမ္ဘာကြီး ဘယ်လိုအခြေအနေတွေပဲ ကြုံတွေ့ရပါစေ၊ အနာဂတ်မျိုးဆက်တွေအတွက် မျှော်လင့်ချက်ရောင်ခြည်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
#knowledgezone
