ရန်ကုန်မှာပျံ့နေတဲ့ အသည်းပိုးဆိုတာဘာလဲ
××××××××××××××××××××××××××××××
ဒီနေ့ည ရန်ကုန်မှာပျံ့နေတဲ့အသည်းပိုးဆိုပြီး ဖတ်လိုက်ရပါတယ်။
ကျွန်တော့် မိတ်ဆွေတို့ လူနာလေးတွေတို့ သိတာက အသည်းရောင်အသားဝါပိုးဆိုရင် B နဲ့ C က နာမည်ကြီးဆိုတော့ သိကြတာပေါ့လေ။
တကယ်က A, B, C, D and E ဆိုပြီး ၅မျိုးတောင်ရှိတာပေါ့ဗျာ။
B နဲ့ C ကတော့ သွေးလိင်စသဖြင့်ကနေကူးစက်တတ်တယ်ပေါ့။
ခုတော့ ပျံ့နေပါတယ်ဆိုတဲ့ အသည်းပိုးအကြောင်း ပြောချင်တာပါ။
A သို့မဟုတ် E ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာက ပေါပါတယ်၊ ဖြစ်တတ်ကြပါတယ်၊ သတိမထားမိကြလို့ပေါ့နော်။ ဆေးရုံတွေမှာတော့ ထူးဆန်းတဲ့ကိစ္စတစ်ခုတော့ မဟုတ်ပြန်ဘူး။
နှစ်ခုစလုံးက အစားအသောက်ကတဆင့် ကူးစက်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ အသည်းကိုထိစေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ရလဒ်ကတော့ အသည်းကို ရောင်ရမ်းစေပါတယ်။
ဒီနေ့ကူးစက် ဒီနေ့လက္ခဏာချက်ချင်းတော့ မပေါ်တတ်ဘူးပေါ့။
၂ပတ်ကနေ တခါတရံ ၅ပတ်၆ပတ်လောက်ကြာမှ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ ပြန်ပျောက်ဖို့ကလည်း ကြာတတ်ပြန်တယ်၊ တချို့ဆို ၈ပတ်(၂လ)လောက်ကြာတတ်တယ်။
လက္ခဏာတွေကတော့ ဗိုက်နာဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဖျားခြင်း၊ အသားဝါ မျက်စိဝါခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အန်ခြင်း နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဆီးအရောင်ရင့်ခြင်း/မည်းခြင်း ၊ ဝမ်းအရောင်ဖြူခြင်းများဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ကူးစက်တာကတော့ ခုနကပြောသလိုပဲ မသန့်ရှင်းတဲ့ ပိုးကပ်ငြိနေတဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားမိရာကနေဖြစ်တာပါပဲ၊ ပူပူနွေးနွေးချက်ပြုတ်စားသောက်တာက အန္တရာယ်ကင်းပါတယ်၊ သို့သော်လည်း ချက်ပြုတ်ပြီး အစားအစာတွေကို အသည်းရောင်အသားဝါ A သို့မဟုတ် E ရှိနေသူက ပြင်ဆင်ပေးရတာမျိုး မဖြစ်အောင်တော့ ဂရုစိုက်ရမှာပါ။
ကာကွယ်ခြင်းဟာ ကုသခြင်းထက်ကောင်းပါတယ်။
၁၊ ညစ်ပတ်တဲ့အစားအစာတွေကို ရှောင်ပါ
၂၊ မသန့်ရှင်းဘူးလို့ သံသယရှိရင် မစားပါနဲ့
၃၊ လက်ကိုစင်ကြယ်စွာဆေးပါ ၊ မကြာခဏဆေးပါ
၄၊ သန့်ရှင်းသောရေ၊ သန့်ရှင်းသော အစားအစာများ သုံးဆောင်ပါ
၅၊ တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးဂရုစိုက်ပါ
ကုသခြင်း
-တိကျသောကုသမှုမရှိပါ
-အနားယူခြင်း၊ အာဟာရပြည့်ဝစွာစားသုံးခြင်း၊ ရေ/အရည်များများသောက်ခြင်း ပြုလုပ်ပေးရပါမယ်
- အသည်းကိုထိစေသောဆေးများ ရှောင်ရှားရပါမယ်
- အဆိုပါဆေးများကိုသိရှိဖို့အပြင် ဖြစ်လာခဲ့ရင် ကုသမှုခံယူဖို့ နီးစပ်ရာ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ပြသရပါမယ်
Hepatitis A/E နှင့် အရက်
လူငယ်တွေသိချင်နေကြမှာပါ
ဖြစ်လာရင်တော့ မသောက်ပဲ အချိန်တစ်ခုကြာအနားယူရပါမယ်
ဒီနည်းလမ်းကသာ အသည်းကိုအနားပေးတဲ့ ထိရောက်တဲ့နည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်
Hepatitis A/E နှင့် ကိုယ်ခံအားကျသူများ
ကိုယ်ခံအားနည်းသူများ၊ ဆီးချိုသမားများ၊ HIVလူနာများ၊ ကင်ဆာသမားများ ကူးစက်လွယ်တတ်ခြင်းကြောင့် ကာကွယ်ခြင်းနှင့် သတိဖြင့်နေထိုင်ခြင်းက အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်
Hepatitis E နှင့် ကိုယ်ဝန်
တကယ်လို့ Hep E ဖြစ်ခဲ့ရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေအနေနဲ့ သတိထားဂရုပြုရပါမယ်။ Fulminant Hepatitis E (ပြင်းထန်အသည်းရောင်) ဖြစ်တတ်လို့ပါ။ အထူးသဖြင့် ကိုယ်ဝန်၄လကနေ မွေးခါနီးထိ ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ ဂရုစိုက်ရပါမယ်
နောက်ဆုံးမှာချင်တာက
- အပေါ်ကလက္ခဏာလေးတွေ သတိထားမိရင် ဆေးရုံဆေးခန်းသွားပါ
- တယ်လီကျန်းမာလို ဆေးခန်းတွေမှာလည်း အကြံဥာဏ်တောင်းခံနိုင်ပါတယ်
- မှန်ကြည့်ပါ မျက်သားအဖြူလေးဝါမဝါ ကြည့်ပါ (သံသယရှိပါ ဆိုက်ကိုတော့မဝင်စေချင်ပါ)
- ဘေးလူတွေက အတော်ဝါနေတယ်နော်လို့ ပြောရင် မပေါ့ဆပါနဲ့
- ဒေါင်ဆရာများ လျှော့ပါ
ချစ်သောအားဖြင့်
Dr. Swam Htet (Dr. Ted)
M.B.,B.S (Ygn)
M.R.C.S (Edin)
စာကြွင်း။ ။ Hepatitis A vaccine အခု စထိုးမယ်ဆိုရင်တောင် Heptatitis A ကို ပြန်တိုက်မယ့် ကိုယ်ခံအားက နောက်၁၀ရက် ၁၄ရက်ကြာမှ ထွက်ပါတယ်ခင်ဗျ။
ချက်ချင်းကြီး မကာကွယ်ပေးနိုင်ပါဘူးခင်ဗျာ။
ခရီးထွက်စရာမရှိရင် ဆင်ခြင်ပြီးလတ်တလောနေထိုင်ရင် လုံလောက်ပါတယ်။
ကိုယ်တိုင်ချက်စားနိုင်ရင်စားပြီး၊ မစားနိုင်ရင် သန့်ရှင်းတဲ့ဆိုင်များကို ရွေးချယ်စားသုံးလို့ရပါတယ်ခင်ဗျ။
အရမ်းကြီးသံသယမထားပါနဲ့ခင်ဗျာ စိတ်မပူပါနဲ့ခင်ဗျ။
ကျွန်တော်တို့ပြည်သူများက တစ်ခုခုဆိုအရမ်း Panic မဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်ခင်ဗျာ။ တချို့တလေ လုပ်စားသွားမှာစိုးလို့ပါ။
