မင်းပြားမှာ လူ၂၀၀ ကျော် ငှက်ဖျားရောဂါ ဖြစ်ပွားနေပြီး သေဆုံးသူ ငါးယောက်အထိ ရှိလာ
နိုဝင်ဘာ ၂၂
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မင်းပြားမြို့နယ်မှာ ကျေးရွာပေါင်း ၂၀ ကျော်က လူပေါင်း ရာနဲ့ချီ ငှက်ဖျားရောဂါ ဖြစ်ပွားနေပြီး သေဆုံးသူ ငါးယောက်အထိ ရှိလာနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
မင်းပြားမြို့နယ်က ကျီးမချေ၊ ကျီးမကြီး၊ င/လင်ကြီး၊ နတ်ထောက်၊ ခွီးချီးမြောင်၊ ဇိုင်ချောင်း၊ ပန်းမြောင်း၊ ထိန်ပင်၊ ရွှီတောင်၊ အညှင်းတောင်၊ ပုလဲတောင်၊ မင်းဖူး၊ ဒိုင်းသား၊ ဝါးတောင်၊ မြင်းကဆိပ်၊ ခွဆုံ စတဲ့ ကျေးရွာတွေအပြင် တခြားသော ကျေးရွာမှာ ငှက်ဖျားရောဂါ ဆိုးဆိုးရွားရွား ဖြစ်ပွားနေတာဖြစ်ပြီး ဆေးခန်းရှိပေမယ့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းနဲ့ ဆေးဝါး အလုံအလောက် မရှိတဲ့အတွက် ဆေးကုသဖို့ အခက်တွေ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ငှက်ဖျားဆေးကလည်း ပြတ်သလောက် ဖြစ်နေတာ။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲကြောင့်ရော၊ ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့် ပိတ်ထားတာကြောင့်ရော ဆေးတွေလည်း ရှားပါးနေပြီ။ ဘာရောဂါပဲဖြစ်ဖြစ် မရှိတဲ့ဆေးက များနေတယ်။ အဲဒီတော့ ရောဂါတခုဖြစ်ရင် သေဖို့ကများတယ်။ ဒီ နိုဝင်ဘာလထဲမှာပဲ ငှက်ဖျားကြောင့် သေတဲ့သူ ငါးယောက်လောက် ရှိနေပြီ” လို့ ဒေသခံတယောက်က ပြောပါတယ်။
မင်းပြားက ဒေသခံအများစုဟာ တော၊ တောင်တွေကို အဓိကထား မှီခိုပြီး လုပ်ကိုင်စားသောက်နေရတာဖြစ်ကာ ခြင်ကိုက်ခံရတာကတဆင့် ငှက်ဖျားပိုး ကူးစက်ခံရတာဖြစ်သလို လူနေထူထပ်တာ၊ တနေရာနဲ့ တနေရာ စစ်ရှောင်ရင်း ရွှေ့ပြောင်းသွားလာရတဲ့သူ များတာတွေကြောင့် ရောဂါပိုမို အဖြစ်များလာတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတယောက်က ပြောပါတယ်။
“ဒီဒေသက အရင်ကတည်းက ငှက်ဖျားထူတဲ့ ဒေသလည်းဖြစ်တယ်။ အခုပိုဆိုးတာက တောတောင်တွေထဲကို ဖြတ်ရင်း စစ်ရှောင်လာရတဲ့သူတွေလည်း ရှိနေတယ် ဆိုတော့ ရောဂါဖြစ်တဲ့သူ ပိုများလာတယ်။ အရင် ဆေးရှိနေတုန်းကတော့ အဆင်ပြေတာပေါ့။ အခု ဆေးမရှိတော့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာတယ်။ ပြီးတော့ ဒီအချိန်က ဆောင်းရာသီကာလလည်း ရောက်လာပြီဆိုတော့ ငှက်ဖျားက ပိုပြီးစိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ ဆေးဝါးအဝင် ဖြတ်တောက်ခံထားရတော့ ကုသမှုအပိုင်းမှာ အခက်အခဲတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ။ ငှက်ဖျားက ရိုးရိုး ဆေးတလုံးသောက်ရုံနဲ့ ပျောက်တဲ့ရောဂါလည်း မဟုတ်ဘူးလေ။ ပြီးတော့ ဒီမှာက ခြင်ထောင် လုံလုံလောက်လောက်လည်း မရှိကြဘူး။ AA နဲ့ အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းတချို့က ထောက်ပံ့တာတွေ ရှိပေမယ့်လည်း လိုအပ်ချက်တွေ အများကြီး ရှိနေသေးတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ဒေသခံတွေဟာ ခြင်ထောင်မလုံလောက်ခြင်း၊ ဆေးဝါးရှာမရခြင်း၊ ငွေကြေးအဆင်မပြေခြင်းတို့ကြောင့် ပိုမို ဒုက္ခရောက်နေကြရပြီး ငှက်ဖျားရောဂါနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျန်းမာရေးအသိ အားနည်းချက်ကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်း မြန်ဆန်နေတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“တောတောင်တွေထဲ အလုပ် လုပ်ပြီးပြန်လာပြီးတာနဲ့ အိမ်ရောက်ရင် ဖျားကြပြီ။ ဒီရောဂါကလည်း တအိမ်မှာ တယောက်ဖြစ်ရင် တအိမ်လုံး ကူးတာလေ။ ပြီးတော့ ဒီအရပ်ဒေသက ခြင်လည်းတအားပေါတယ်။ ရေဘေးဖြစ်ထားတော့ ပိုဆိုးတယ်။ ခြင်ဆေးဖျန်းနိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ ခက်တာက ကုန်လမ်း၊ ရေလမ်း၊ ဆေးဝါး အကုန်ပိတ်ထားတော့ အလွယ်တကူ ဘာမှမရတာခက်တယ်။ ဈေးတွေကလည်း အစစအရာရာ ဈေးတက်နေတော့ တချို့ဆိုရင် ပိုက်ဆံမရှိလို့ ဆေးမသောက်နိုင်ကြဘူး” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ငှက်ဖျားရောဂါဟာ ခြင်ကိုက်ခံရခြင်းမှ ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါဖြစ်ပြီး ဖျားခြင်း၊ ချမ်းတုန်ခြင်း၊ ချွေးထွက်များခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ပြတတ်ကာ အချိန်မီ ဆေးကုသမှုမခံယူပါက အသက်သေဆုံးတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မင်းပြားမြို့နယ်ကို အာရက္ခတပ်တော် (AA) က အခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက ထိန်းချုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး လက်ရှိ AA ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မြို့ရွာတွေမှာ ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုတွေ ရှိနေတဲ့အပြင် ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းတွေလည်း ကောင်းမွန်စွာ လည်ပတ်နိုင်ခြင်းမရှိသလို အရည်အသွေးပြည့်ဝတဲ့ ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုတွေလည်း နည်းပါးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
Photo:CJ
#centralnewsnaypyitaw
